Od ponad stulecia, od kiedy Zygmunt Freud zdiagnozował u Hamleta kompleks Edypa, William Szekspir i jego dzieła stały się obiektem analiz psychologicznych. Teraz proponujemy odwrócić role. W jaki sposób sam Bard rozumiał mózg, zachowanie i sposoby działania ludzkiego umysłu? Właśnie z tym zamiarem dwaj psychologowie, Philip G. Zimbardo i Robert L. Johnson, wyruszyli w krainę Szekspira. Po dziś dzień nie stworzono opisu psychopaty lepszego niż Ryszard III, bardziej poruszającego obrazu demencji niż w Królu Learze ani równie zapadającej w pamięć ilustracji zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych niż próby zmycia krwawych plam przez Lady Makbet. Mniej znane i opisane są różnorodne zaburzenia psychiczne, które Szekspir przedstawił językiem odpowiadającym naszej współczesnej klasyfikacji chorób psychicznych opisanej w DSM-5. Psychologia Szekspira nie ograniczała się jednak do zaburzeń psychicznych. Jego fascynacja ludzką naturą obejmowała cały wachlarz zagadnień psychologicznych. Interesował się anatomią mózgu, osobowością, poznaniem, emocjami, percepcją, rozwojem i stanami świadomości. Wszystkie te opowieści pokazują, jak perspektywa Szekspira była zakorzeniona w ówczesnej medycynie i kulturze. A jednak intelekt, ciekawość i temperament dramatopisarza pozwoliły mu uchwycić pojęcia i pomysły, które wieki później stały się ważne dla nauk psychologicznych. Czytelnik dowie się więc, że to Bard ukuł trafną frazę „natura–wychowanie”, którą wypowiada Prospero sfrustrowany czynami Kalibana. Z kolei w Miarce za miarkę Szekspir skłonił widownię do rozważań na zbliżony temat, czyli co ma większy wpływ na ludzkie zachowanie:: cechy osobowościowe czy zewnętrzna sytuacja? W Hamlecie zaś przyglądał się relacji pomiędzy rozumem i emocjami w umyśle, wydawałoby się, chwiejnego księcia.
Prolog. Dlaczego Szekspir i psychologia? Wprowadzenie. Szekspir, psychologia i korzenie geniuszu Część I. NATURA CZY KULTURA Rozdział 1. Natura–kultura, neuronauka i mózg Barda: Burza Rozdział 2. Akty i etapy życia człowieka: Jak wam się podoba Część II. OSOBA CZY SYTUACJA Rozdział 3. Henrykowie, humory i psychologia osobowości: Ryszard II – Henryk V Rozdział 4. Wpływ społeczny od Stratfordu do Stanfordu: Miarka za miarkę Rozdział 5. Bohaterowie starożytni i współcześni, wielcy i mali: Otello Część III. W GŁĄB UMYSŁU Rozdział 6. Sen, marzenia i narkotyki – okna do podświadomości: Sen nocy letniej Rozdział 7. Choroby umysłowe i inne złe humory: Król Ryszard III Część IV. ROZUM CZY EMOCJE Rozdział 8. Emocje, motywacje i miłość elżbietańska: Stracone zachody miłości Rozdział 9. Rozum, intuicja i książę Danii: Hamlet Epilog. Psychologia, Szekspir i nie tylko Podziękowania Przypisy końcowe Bibliografia Tytuły dzieł Szekspira Indeks bohaterów literackich, postaci historycznych, autorów i pozostałych osób Indeks pojęć i pozostałych tytułów O Autorach
Comments (0)
Your review appreciation cannot be sent
Report comment
Are you sure that you want to report this comment?
Report sent
Your report has been submitted and will be considered by a moderator.