Pomyśl, Piotrek! Rozwijanie myślenia metodą psychostymulacyjną u dziecka z zespołem Downa

Rzadko na polskim rynku wydawniczym zdarza się publikacja podobna do niniejszej, w całości poświęcona psychologicznej terapii dzieci z upośledzeniem umysłowym i próbie nauczenia takich dzieci podstaw myślenia.
Często ludzie upośledzeni umysłowo są w dużym stopniu niesamodzielni, wymagają stałej absorbującej pomocy i opieki. Nie można jej zupełnie wyeliminować, wydaje się jednak, że zwiększenie samodzielności pozwala na niewielkie choćby radzenie sobie z częścią problemów życia codziennego. Aby to było możliwe, trzeba ich nauczyć myśleć. Autor reprezentuje pogląd, że myślenia można (się) nauczyć. Jest to proces żmudny i długi, jednak przy odpowiednim programie, dostosowanym do indywidualnych możliwości dziecka poddanego terapii, daje rezultaty. Podstawowym czynnikiem sprzyjającym takiemu działaniu jest przede wszystkim nastawienie najbliższego otoczenia dziecka, głównie rodziców (najczęściej - matki). Jest to sprawa pierwszorzędna, bez której nie można mówić o powodzeniu jakiejkolwiek terapii. Drugą ważną sprawą jest stworzenie przez terapeutę odpowiedniej atmosfery (relaks, zabawa), a także istnienie motywacji.
Tomasz Smereka przedstawia pracę z Piotrem, dzieckiem z zespołem Downa. Terapeutyczna współpraca psychologa z Piotrem trwa od ośmiu lat, w książce opisane są dwa pierwsze lata wraz z przykładami wybranych zajęć terapeutycznych oraz ogólny opis dalszego przebiegu terapii. Czytelnik zapoznaje się z fascynującą historią uczenia chłopca wykonywania czynności, które wydają się zwykle proste i oczywiste, wręcz banalne. Na stronach książki można prześledzić prosto i jasno opisane działania psychologa-terapeuty i Piotra. Przedstawionych jest dwadzieścia scenariuszy sesji, realizowanych w ciągu dwóch pierwszych lat prowadzenia terapii. Opis każdej sesji opatrzony jest krótkim rzeczowym komentarzem, dotyczącym działań psychologa, celów, jakie sobie stawia, a także opisem reakcji dziecka.
Koniecznym uzupełnieniem książki Tomasza Smereki jest inna książka dotycząca pracy logopedy z tym samym Piotrem. Chodzi o Mów, Piotrek! Rozwijanie ustnej komunikacji językowej metodą psychostymulacyjną u dziecka z zespołem Downa - Małgorzaty Młynarskiej.
Książkę Tomasza Smereki kończy opis terapii i jej efektów:: przez ten czas chłopiec nauczył się - w ograniczonym zakresie i nie do końca samodzielnie - myśleć.
Jest to książka głęboko humanistyczna i w tym sensie piękna. Pokazuje bowiem, jak wytrwała i systematyczna współpraca psychologa-terapeuty i dziecka z zespołem Downa prowadzi do zmniejszenia efektów choroby i tym samym czyni świat lepszym.
Anna Dąbrowska