Psychopatia

Niniejszą książkę poświęcono zasygnalizowaniu niektórych kontrowersji dotyczących problemu istoty psychopatii oraz wspomnianych uprzednio, nie rozwiązanych w tym zakresie dylematów. Główny nacisk został w niej położony na ukazanie wielu powinowactw, które zachodzą pomiędzy cechami świata współczesnego a rozwojem niektórych właściwości zachowania, składających się na obraz psychopatii. W celu ustalenia kolejności referowania poszczególnych zagadnień przyjęto najczęściej stosowany, trójczłonowy schemat rozpatrywania wszelkich zjawisk patologicznych, a więc najpierw ukazano istotę objawów psychopatycznych, następnie ich przyczyny, a na końcu sposoby resocjalizacji. W związku z tym książkę podzielono na trzy części.
Część pierwsza została poświęcona omówieniu poglądów na temat istoty psychopatii oraz podstawowych cech, które ową psychopatię mają znamionować. Owe cechy usiłowano przedstawić w dwóch poziomach ogólności:: najpierw wymieniono szereg cech szczegółowych (behawioralnych), które mają znamionować psychopatię, a następnie przedstawiono bardziej esencjonalne cechy psychopatii.
Druga część, odnosząca się do przyczyn antyspołecznego zachowania, podzielona została na dwie:: pierwszą, obejmującą uwarunkowania społeczne oraz drugą, dotyczącą uwarunkowań biologicznych.
Najobszerniejsza część, trzecia, poświęcona jest resocjalizacji jednostek psychopatycznych. Zawiera ona również dwa stopnie szczegółowości. Najpierw starano się tu przedstawić liczne przykłady niezwykle trudnej (uważanej przez niektórych wręcz za niemożliwą) resocjalizacji psychopatów, następnie podjęto próbę ukazania pewnych ogólnych prawidłowości, warunkujących skuteczność resocjalizacji tego typu jednostek, aby wskazać na konieczność zawarcia tych elementów w każdym opracowywanym systemie poprawiania niepoprawnych.
Pragnąłbym, aby ta książka zainteresowała psychologów pracujących z ludźmi wykolejonymi, wychowawców, pracowników służb więziennych, a przede wszystkim studentów, który sposobią się do podjęcia pracy na tym polu. Niezależnie od wymienionych aktualnych lub przyszłych profesjonalistów, książka ta, ze względu na jej ukierunkowanie, zainteresować może również ludzi zajmujących się szerzej trudnościami życia we współczesnym świecie, wyrażającymi się wzrostem wielu zjawisk patologicznych. Mając na uwadze potrzeby głównego adresata tej książki, zamieściłem w Aneksie obszerny przegląd stosowanych obecnie technik diagnostycznych, a także starałem się zasygnalizować podstawowe problemy diagnozy psychopatii. Myślę, że lektura tego Aneksu może przyczynić się zarówno do usprawnienia warsztatu pracy psychologa-praktyka, jak również oddać duże usługi w przygotowaniu studentów do samodzielnych poszukiwań badawczych.