Stwierdzenie, że społeczna i edukacyjna sytuacja osób z upośledzeniem umysłowym jest złożona, zwykle traktujemy jako truizm. Trudno jednak oprzeć się wrażeniu, że oddaje on w pełni okoliczności rozwoju omawianej grupy osób. W zasadzie każdy wymiar życia społecznego, podobnie jak praktycznie wszystkie aspekty edukacji, rozpatrywane w kontekście możliwości versus ograniczeń ludzi dotkniętych upośledzeniem umysłowym stają się zagadnieniem złożonym. Trudno je rozpoznawać i interpretować w kontekście jednej teorii, na jednej płaszczyźnie czy rejestrować w jednym formacie. Nie można zatem przyrównać ich do obrazu dagerotypu, który z natury spłasza rzeczywistość. Bardziej adekwatny wydaje się więc hologram, który wprawdzie utrudnia proces triangulacji i wyjaśniania, ponieważ zmusza do wielowymiarowego i wieloaspektowego traktowania rozwoju, ale umożliwia spojrzenie na omawiane zagadnienia z wielu - czasem bardzo odległych -punktów widzenia. Przedłożona praca zbiorowa jest próbą takiego spojrzenia. W zamyśle redaktora tomu oraz jego autorów prezentowane rozważania, wyniki badań i ich interpretacje służą budowaniu obrazu holograficznego. Chociaż wszystkie opracowania łączy problem upośledzenia umysłowego, to trudno je skrępować i objąć jednym hasłem przewodnim. Stąd część omawianych zagadnień należy traktować jako wspólne dla wszystkich osób z upośledzeniem umysłowym, inne zaś są swoiste, zarówno w aspekcie potrzeb wyróżnionych na podstawie kategoryzacji stopnia omawianego stanu, jak i aspektów indywidualnych każdego człowieka. Książka umownie została podzielona więc na trzy części. Pierwsza obejmuje szeroko rozumiane uwarunkowania funkcjonowania społecznego omawianej grupy osób. W tym zakresie wyraźnie widoczne są dwie grupy problemów, które w praktyce wzajemnie się przenikają i wzmacniają. Jedne obejmują kwestie reakcji społecznych na osoby z upośledzeniem umysłowym. Rozpościerają się one na osi napięć od pełnej akceptacji do wykluczenia, drugie zaś oscylują wokół problematyki rozwojowej. Także i te można umiejscowić na swego rodzaju kontinuum. Jego egzemplifikacją jest przejście od podkreślania zaburzeń i utrudnień rozwojowych w kierunku uwydatniania potencjału i możliwości najpełniejszego uczestniczenia w życiu społecznym. Druga cześć została poświęcona problematyce funkcjonowania uczniów z lekkim upośledzeniem umysłowym w szkole ogólnodostępnej. Ten obszar-ostatnio coraz częściej podejmowany w opracowaniach naukowych - również ukazuje złożoność sytuacji. Konsekwentnie trzymając się ustalonego paradygmatu, należy sytuację tę określić mianem ambiwalentnej. Z jednej strony bowiem ucznia tego stawia się w okolicznościach szansy, jaką niewątpliwie jest możliwość uczenia się i interakcja z rówieśnikami o prawidłowym rozwoju, z drugiej zaś - zagrożenia. Jest nim zła organizacja integracji naturalnej. W tym zakresie warto wspomnieć o nieadekwatnej do potrzeb i możliwości pomocy specjalnej, niewystarczających kompetencjach w zakresie pedagogiki specjalnej nauczycieli szkół ogólnodostępnych, nadmiernie licznych klasach. Mimo to w prezentowanych treściach nie brakuje pozytywnych przykładów i sugestii zmiany w kierunku optymalizacji tej formy kształcenia. W trzecim obszarze autorzy artykułów podejmują zagadnienia edukacji i terapii osób głębiej i głęboko upośledzonych umysłowo. Zwłaszcza w przypadku tej ostatniej grupy ciągle dostrzegamy zaniedbania w zakresie diagnozy społecznej i edukacyjnej. Prezentowane teksty dostarczają więc wielu informacji przydatnych w projektowaniu ich procesu edukacji i rehabilitacji społecznej. Zenon Gajdzica
Product Details
8315
9788389275936
978-83-89275-93-6
Data sheet
Published in
Sosnowiec
Publication date
2008
Issue number
1
Cover
paperback
Pages count
168
Dimensions (mm)
165 x 235
Weight (g)
290
Comments (0)
Your review appreciation cannot be sent
Report comment
Are you sure that you want to report this comment?
Report sent
Your report has been submitted and will be considered by a moderator.