Chemia kliniczna dla studentów analityki medycznej

Chemia kliniczna to jedna z podstawowych dziedzin diagnostyki laboratoryjnej. Ogromny skok technologiczny, jaki nastąpił w ostatnich latach, przyczynił się do optymalizacji i poprawy swoistości analitycznej stosowanych metod oraz wycofania tych, które nie odznaczały się odpowiednią jakością. W wielu przypadkach umożliwiło to standaryzację procedur pobierania i analizy uzyskanego materiału, co poprawiło porównywalność wyników między laboratoriami i pozwoliło na wprowadzenie jednolitych sposobów ich klinicznej interpretacji. Dzięki temu na całym świecie obowiązują jednolite schematy diagnostyczne rozpoznania m.in. cukrzycy, zaburzeń lipidowych czy przewlekłej choroby nerek. Poprawa jakości badań laboratoryjnych zmieniła ich użyteczność kliniczną i ewoluowały one z marginesu „badań dodatkowych do roli nieodłącznych składników diagnozy lekarskiej. Również szeroko zakrojona nowoczesna profilaktyka zdrowotna nie jest obecnie możliwa bez wykorzystania wyników badań laboratoryjnych, w tym oznaczeń biochemicznych.
Niniejszy podręcznik umożliwia usystematyzowanie wiedzy na temat podstawowych badań biochemicznych wykonywanych w laboratoriach medycznych oraz wybranych parametrów oznaczanych technikami immunochemicznymi. Alfabetyczne ujęcie omawianych parametrów ułatwia poszukiwanie informacji. Każdy parametr opatrzono wstępem, dotyczącym jego fizjologii i patofizjologii, przedstawiono wskazania do oznaczania, wymagania dotyczące materiału badanego, a następnie metody oznaczeń i zagadnienia dotyczące klinicznej interpretacji wyników. W odpowiednich rozdziałach załączono ponadto równania przydatne do wykonania obliczeń, których znajomość jest niezbędna pracownikom laboratoriów medycznych. Podręcznik wprowadza także Czytelnika w podstawy walidacji metody jako jedną z procedur wymaganych w każdym laboratorium, wyjaśniając stosowane pojęcia zgodnie z obowiązującymi normami i definicjami metrologicznymi. Zebranie aktualnych informacji z tak szerokiej dziedziny, jaką jest chemia kliniczna, było dużym wyzwaniem i Autorzy są świadomi tego, że nie ujęli wyczerpująco wszystkich tematów. Czytelnik musi ponadto pamiętać, że niektóre z przedstawionych informacji mogą się dezaktualizować w miarę dalszego postępu wiedzy. Niemniej jednak przedstawione tutaj informacje stanowią niezbędne minimum wiedzy z chemii klinicznej, jaką powinni posiąść studenci analityki medycznej i Autorzy mają nadzieję, że prezentowana książka okaże się pomocna w opanowaniu tych zagadnień.
dr n. farm. Agnieszka Sapa