Zgoda i informowanie pacjenta

Jest to publikacja skierowana przede wszystkim do lekarzy, przedmiotem rozważań są bowiem regulacje odnoszące się do zasad wykonywania zawodu lekarza widziane z perspektywy prawa pacjenta do informacji i wyrażenia zgody. W wielu wypadkach może też być przydatna najszerzej rozumianemu personelowi medycznemu. Znajduje się tu także szereg zagadnień interesujących każdego pacjenta.
Z pełną świadomością Autorzy zwrócili największą uwagę na uregulowania ustawowe, dokonując ich odpowiedniej wykładni. W mniejszym zaś stopniu zajęli się aspektami teoretycznymi, doktrynalnymi. Warto podkreślić, że mimo takiego założenia, zarówno w przypisach, jak i w spisie pozycji bibliograficznych zawarte są odwołania do odpowiednich publikacji, do których adresaci niniejszego opracowania mogą sięgnąć celem poszerzenia swej wiedzy, wówczas kiedy uznają to za konieczne. Należy podkreślić, że literatura znajdująca się w odwołaniach została dobrana w sposób przemyślany, tak aby czytelnik nie był absorbowany zagadnieniami widzianymi na wysokim pułapie teoretycznym.
Zarysowany tu cel przesądza o kształcie i charakterze niniejszej publikacji. Kompozycja opracowania jest na tyle wyraźna, że już sam spis treści przedstawia poszczególne problemy będące przedmiotem zawartych tu rozważań.
Publikacja składa się z czterech rozdziałów::
Pierwszy rozdział ma charakter wprowadzający, opisuje koncepcję informed consent jako kluczową dla współczesnego prawa medycznego. Lekarz bowiem prawidłowo informując pacjenta o ryzyku zabiegu, a następnie uzyskując uświadomioną zgodę, tym samym uwalnia się od odpowiedzialności za te niepożądane skutki zabiegu, o których poinformował i które zostały objęte zgodą pacjenta 1 . Rozdział pierwszy dotyczy także problematyki przedmiotu zgody, osób uprawnionych do jej wyrażenia oraz formę jej udzielenia. Należy zwrócić uwagę na fakt, że w dobie rosnącej liczby sądowych procesów medycznych jest to materia bardzo istotna.
Rozdział drugi dotyczy obowiązku udzielenia informacji, a także przypadków, gdzie zgodnie z prawem, lekarz ma prawo powstrzymać się od udzielenia informacji. Zagadnienia tu wskazane są opisywane z perspektywy nie tylko prawa do informacji, które to prawo jest częścią prawa do wyrażenia zgody, ale także prawa widzianego samoistnie. Wynika to stąd, że pacjent ma prawo do informacji także wtedy, gdy wiedza związana z jego stanem zdrowia nie jest niezbędna do wyrażenia zgody na określone świadczenie zdrowotne.
Rozdział trzeci obejmuje szczególne uregulowania ustawowe odnoszące się do wyrażenia zgody przez pacjentów psychiatrycznych, pacjentów poddanych zabiegom transplantacji czy eksperymentom medycznym.
W rozdziale czwartym zawarta jest problematyka wyjątków od prawa do wyrażenia zgody. Omówione zostały zarówno przypadki podjęcia czynności lekarskich bez zgody pacjenta w sytuacjach nagłych, jak i warunki zastosowania przymusu leczenia.
Opracowanie jest wzbogacone o przykłady, wykresy, tabele celem ułatwienia zrozumienia istoty analizowanych problemów.
Dodatkowym walorem opracowania jest to, iż uwzględnia ono najnowsze zmiany w prawie medycznym, w szczególności zmiany związane z wejściem w życie przepisów ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta 2 .
Autorzy dołożyli więc starań aby stworzyć czytelnikowi szeroki zakres podstaw do poszerzenia wiedzy na temat zgody pacjenta w procesie leczenia, jej skutków prawnych oraz zasad udzielania informacji.
W konkluzji należy stwierdzić, że opracowanie przedstawione mi do recenzji powinno być wydane w formie książkowej. Wyrażam też przekonanie, że jest to publikacja, która znajdzie liczne grono odbiorców.
Publikacja uwzględnia stan prawny na dzień 1 grudnia 2009 r.