Kolposkopia jest metodą badania szyjki macicy, która coraz powszechniej staje się przedmiotem zainteresowania ginekologów. I nie tylko dlatego, że od kilku lat istnieje w Polsce obowiązek weryfikacji kolposkopowej nieprawidłowych wyników badań cytologicznych. Ginekolodzy stopniowo przekonują się sami, że bez kolposkopii diagnostyka prawidłowości czy zmian patologicznych szyjki macicy jest niepełna. Dotychczasowy pogląd, że kolposkopia jest niezbędna przede wszystkim do pobierania wycinków celowanych z miejsc podejrzanych onkologicznie, należy już do przeszłości. Przekonano się bowiem, że badanie kolposkopowe jest samodzielną, cenną metodą w rozpoznawaniu ektopii, strefy regeneracji, polipów gruczołowych, zakażeń i stanów zapalnych szyjki macicy. Przy odpowiednio dużym doświadczeniu pozwala często na rezygnację z biopsji szyjki macicy (wynik wykonanego jednocześnie badania cytologicznego musi być, w sensie onkologicznym negatywny), dzięki czemu ogranicza niepotrzebne, radykalne leczenie erytroplakii. Wśród korzyści płynących ze stosowania kolposkopii uważam, że jedną z większych, jest możliwość wykrywania i oceny zaawansowania zakażeń przenoszonych drogą płciową. Celem przedstawianego przez Kol. K. Florczaka atlasu kolposkopowego jest przypomnienie kolposkopującym ginekologom szeregu obrazów, które mimo, że wyglądają często niepokojąco, są wyrazem istniejącego w szyjce macicy zapalenia. Publikowane fotografie ilustrują zarówno obrazy kolposkopowe towarzyszące zapalnym zmianom podścieliska łącznotkankowego szyjki macicy jak i pokrywy nabłonkowej. W tym miejscu należy przypomnieć, że kolposkopia nie może być jedyną metodą służącą do rozpoznawania stanów zapalnych szyjki macicy. W każdym przypadku kolposkopowe podejrzenie zapalenia szyjki powinno być potwierdzone badaniami bakteriologicznymi (bakterioskopia po zabarwieniu treści pochwowej metodą Grama). Cennym uzupełnieniem kolposkopowej oceny stanów zapalnych szyjki macicy jest przyżyciowe oglądanie pobranych z szyjki rozmazów cytologicznych w mikroskopie fazowo-kontrastowym. Zainteresowanych tym zagadnieniem czytelników odsyłam do wydanego przez nas w 2006 roku podręcznika (Malarewicz A., Florczak K.) p. t. Cytologia fazowo - kontrastowa w diagnostyce ginekologicznej. Obok kolposkopowego oglądania szyjki macicy w świetle zwykłym, po wykonanej próbie octowej i jodowej Koi. Konrad Florczak proponuje kolposkopię również po zabarwieniu szyjki roztworem wodnym błękitu toluidyny. Czas pokaże, czy ta odmiana kolposkopii rozszerzonej będzie użyteczna w praktyce. Duża liczba zamieszczonych w atlasie fotografii nie powoduje przesytu w ich oglądaniu. Nawet cieszy, bowiem fotografie są tak dobrane, że zadowolą oko nawet najbardziej doświadczonego kolposkopującego ginekologa. Należy wyrazić nadzieję, że opatrzenie się z zawartymi w atlasie zapalnymi obrazami kolposkopowymi pozwoli każdemu ginekologowi na pogłębienie swojej wiedzy na temat patofizjologii szyjki macicy. Autor decydując się na opublikowanie atlasu kolposkopowego zapaleń szyjki macicy daje do ręki ginekologowi silny oręż umożliwiający ocenę zaawansowania zaburzeń homeostazy szyjki macicy. Stan szyjki macicy jest przy tym jednym z najważniejszych wskaźników ogólnego zdrowia kobiety. Znakomite ilustracje zasługujące na najwyższe uznanie powodują, że atlas Zapalenia pochwy i szyjki macicy. Kolposkopia jest wzorem atlasowego opracowania przedstawianego problemu. Prof. zw. dr hab. n. med. Andrzej Malarewicz