Drugi tom zawiera głównie opisy chorób nadnerczy i gruczołów płciowych oraz zaburzeń endokrynnych związanych z chorobami nowotworowymi, immunologicznymi i starzeniem się. Rozbudowany został dział „Jajniki i endokrynologia rozrodu”, do którego dodano ważne rozdziały dotyczące zespołu policystycznych jajników, endometriozy i „oncofertility”. W dziale „Zaburzenia endokrynne w chorobach nowotworowych” znalazł się nowy, aktualny rozdział dotyczący zdarzających się coraz częściej endokrynnych i metabolicznych powikłań leczenia onkologicznego. Dodany został również nowy dział:: „Zaburzenia endokrynne spowodowane czynnikami egzogennymi”, obejmujący aktualne problemy dotyczące zanieczyszczenia środowiska, uzależnień oraz dopingu sportowego. Szczególnie skupiliśmy się na omówieniu patofizjologii ciąży i starzenia. W każdym z tych stanów czynność gruczołów wydzielania wewnętrznego ulega zasadniczym zmianom. Ponieważ zachodzące wówczas procesy fizjologiczne często trudno odróżnić od zaburzeń endokrynnych, wiele miejsca poświęciliśmy metodom diagnostycznym i zasadom interpretacji wyników badań. W tym tomie oddzielne części dotyczą trzech grup chorób ściśle związanych z układem wewnątrzwydzielniczym, będących obecnie coraz poważniejszym problemem społecznym – są to nowotwory, choroby autoimmunologiczne i zaburzenia metaboliczne, z otyłością włącznie. Przedstawiliśmy najnowsze dane na temat związku ich patogenezy z zaburzeniami hormonalnymi, a także wpływu tych chorób na układ dokrewny.
NADNERCZA Podstawowe wiadomości o korze nadnerczy Glikokortykosteroidy Mineralokortykosteroidy Androgeny nadnerczowe Diagnostyka laboratoryjna w zaburzeniach czynności kory nadnerczy Niedoczynność kory nadnerczy Zespół Cushinga Pierwotny hiperaldosteronizm Choroby spowodowane nadmiernym wydzielaniem androgenów Incydentaloma nadnercza Rak kory nadnercza Leczenie glikokortykosteroidami Nadciśnienie tętnicze w przebiegu nadmiaru mineralokortykosteroidów Guzy wydzielające katecholaminy Leczenie chirurgiczne chorób nadnerczy JAJNIKI I ENDOKRYNOLOGIA ROZRODU Podstawowe wiadomości o cyklu płciowym Diagnostyka endokrynologiczna w ginekologii Wady rozwojowe narządu rodnego Zaburzenia cyklu miesiączkowego Zespół napięcia przedmiesiączkowego Zespół policystycznych jajników Wprowadzenie do endokrynologii ciąży Niepłodność Endometrioza Zachowanie płodności po leczeniu onkologicznym i gonadotoksycznym („oncofertility”) Antykoncepcja hormonalna Menopauza JĄDRA I MĘSKI UKŁAD ROZRODCZY Podstawowe wiadomości na temat męskiego układu rozrodczego Diagnostyka zaburzeń czynności męskiego układu rozrodczego Hipogonadyzm u mężczyzn Nowotwory jąder Ginekomastia ZABURZENIA ENDOKRYNNE W CHOROBACH NOWOTWOROWYCH Nowotwory hormonozależne Nowotwory a układ endokrynny Powikłania endokrynne i metaboliczne leczenia onkologicznego Zespoły ektopowego wydzielania hormonów Zespoły mnogich nowotworów gruczołów dokrewnych Nowotwory rozproszonego układu wewnątrzwydzielniczego ZABURZENIA ENDOKRYNNE W CHOROBACH AUTOIMMUNOLOGICZNYCH Podstawowe wiadomości z immunologii Autoimmunologiczne aspekty chorób pojedynczych gruczołów dokrewnych Autoimmunologiczne zespoły wielogruczołowe ENDOKRYNOLOGIA STARZENIA Proces starzenia a wydzielanie hormonu wzrostu Proces starzenia a tarczyca Proces starzenia a przytarczyce Proces starzenia a czynność kory nadnerczy Proces starzenia a zmiany wydzielania hormonów płciowych u mężczyzn. Zespół niedoboru testosteronu Proces starzenia a zaburzenia gospodarki węglowodanowej Proces starzenia a zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej o podłożu endokrynnym ZABURZENIA ENDOKRYNNE A CIĄŻA Choroby przysadki a ciąża Choroby tarczycy a ciąża Choroby nadnerczy u kobiet w ciąży Metabolizm wapniowy i kostny w ciąży i laktacji ZABURZENIA ENDOKRYNNE SPOWODOWANE CZYNNIKAMI EGZOGENNYMI Zaburzenia endokrynne spowodowane przez związki endokrynnie czynne Wpływ steroidów dopingowych na układ endokrynny Wpływ opioidów i kannabinoidów na układ endokrynny NIEPRAWIDŁOWA HEMOSTAZA ENERGETYCZNA I ZABURZENIA GOSPODARKI WĘGLOWODANOWEJ Neuroendokrynne mechanizmy kontroli łaknienia Jadłowstręt psychiczny Żarłoczność psychiczna Otyłość Leczenie chirurgiczne otyłości. Operacje bariatryczne Zaburzenia gospodarki węglowodanowej w chorobach endokrynologicznych Leczenie chirurgiczne nowotworów układu wewnątrzwydzielniczego trzustki ORZECZNICTWO Orzecznictwo rent z tytułu niezdolności do pracy w chorobach endokrynnych