Ocena zagrożenia chorobą dekompresyjną u nurków

W ostatnich latach jesteśmy w Polsce świadkami dynamicznego rozwoju nurkowań zarówno zawodowych, jak i rekreacyjnych. W związku z powszechnym dostępem do coraz bardziej precyzyjnego sprzętu podwodnego, po aparaty nurkowe sięga coraz szersza rzesza młodzieży. Niestety szybkiemu rozwojowi techniki nurkowej i technologii prac podwodnych nie zawsze towarzyszy znajomość problemów fizjologii nurkowania, możliwości korzystania z mieszanin oddechowych czy istniejących zagrożeń występujących szczególnie podczas dekompresji. Właśnie brak wiedzy jest często przyczyną wypadków nurkowych w tym choroby dekompresyjnej. Tej tematyce poświęcona jest najnowsza książka doc. dr hab. med. Romualda Olszańskiego pt. ‘‘Ocena zagrożenia chorobą dekompresyjną u nurków’‘. Jest to kolejna pozycja wydawnicza tego Autora. Poprzednie książki ‘‘Problemy medycyny i techniki nurkowej’‘ czy ‘‘ABC zdrowia nurka’‘ były skierowane do osób rozpoczynających nurkowanie. Tym razem jest to praca, przeznaczona dla bardziej doświadczonych osób zajmujących się działalnością podwodną, jak instruktorzy i lekarze zabezpieczający nurkowania na różnych głębokościach, ratownicy morscy, organizatorzy i uczestnicy nurkowań saturowanych.
W przedstawionej książce na podstawie przeprowadzonych badań i własnych doświadczeń Autor wskazuje, iż dotychczasowe, powszechnie wykorzystywane kryterium oceny przebiegu dekompresji i stosowanych tabel dekompresyjnych, opierające się na wystąpieniu symptomów choroby dekompresyjnej typu ‘‘bends’‘ nie zawsze gwarantuje bezpieczeństwo nurka. Potwierdzają to badania dopplerowskie, które wykazują u nurków obecność pęcherzyków gazowych podczas dekompresji i po nurkowaniach nawet bez objawów choroby dekompresyjnej. Mikropęcherzyki gazowe mogą powstawać w każdej nawet pozornie bezpiecznej dekompresji i badania autora wykazują, że czułym wskaźnikiem określającym zagrożenie bezpieczeństwa nurka podczas dekompresji, są zmiany w układzie hemostazy, a stopień jej pobudzenia po dekompresji może być przydatny do określania zagrożenia chorobą dekompresyjną. Zatem ważnym kryterium oceny zagrożeń chorobą dekompresyjną powinna być ocena aktywacji hemostazy, która może nie tylko towarzyszyć objawom choroby dekompresyjnej, ale nawet ją wyprzedzać. Ma to ogromne znaczenie w prawidłowej ocenie zagrożeń występujących podczas nurkowania. Autor wykazał, że to właśnie pęcherzyki śródnaczyniowe powodują najczęściej zmiany w układzie krzepnięcia, a stopień pobudzenia hemostazy płytkowej i osoczowej u nurków po dekompresji może być przydatny do określenia zagrożenia chorobą dekompresyjną. Ma to w praktycznej działalności podwodnej człowieka duże znaczenie szczególnie dla bezpieczeństwa nurkowań.
W swojej działalności zawodowej autor ściśle współpracuje z licznymi ośrodkami krajowymi i zagranicznymi m.in. z Instytutem Medycyny Hiperbarycznej w Toronto, Instytutem Fizjologii Ukraińskiej Akademii Nauk w Kijowie. Prezentowana pozycja wydawnicza z pewnością wzbudzi duże zainteresowanie zarówno medycznych, jak i technicznych środowisk nurkowych i będzie z powodzeniem wykorzystana dla poprawy bezpieczeństwa nurkowań rekreacyjnych i prac podwodnych.