W trakcie prac nad różnymi opisami sztywności wypracowałam i zaadaptowałam na potrzeby badań wiele metod służących ich pomiarowi. Wprawdzie nie prowadziłam prac nad ich właściwą adaptacją (wyjątek stanowi Skala Potrzeby Domknięcia), to parametry psychometryczne oraz trafność zewnętrzna tych narzędzi zezwalają na wykorzystywanie ich w badaniach eksperymentalnych. Dlatego też narzędzia te zamieściłam w Appendixie. Przygotowałam także indeks pojęć związanych ze sztywnością. Mam nadzieję, że ułatwi orientację w problematyce sztywności. Myślę, że wbrew temu, co przekornie sugerował Cattell, pojęcie sztywności nadal jest użyteczne, choć jego doprecyzowanie wymaga jeszcze sporo pracy. Mam nadzieję, że zebrany w tej książce materiał pozwoli nie tylko na uporządkowanie tego, co o sztywności już wiadomo, ale wyznaczy nowe kierunki badań nad sztywnością. Małgorzata Kossowska
Książka jest interesującym i wartościowym studium na temat istoty, rodzajów i mechanizmów sztywności. Sztywność jest jednym z kluczowych zjawisk psychologicznych. Ujawnia się w zachowaniu, procesach i postawach, dotyczy więc licznych i nie zawsze ściśle z sobą powiązanych dziedzin psychologii. Autorka recenzowanej pracy postanowiła zmierzyć się ze zjawiskiem sztywności we wszelkich jego przejawach. Postanowiła ponadto wykryć motywacyjno-poznawcze mechanizmy sztywności. Praca imponuje swoim zakresem, a ambicje i odwaga autorki zasługują na najwyższe uznanie. Takie postawienie problemu wymagało bowiem bardzo dużej erudycji i dobrej orientacji w kilku dziedzinach psychologii, takich jak psychologia społeczna, osobowości, motywacji, a przede wszystkim poznawcza. Wymagało też znajomości metodologii badań prowadzonych w wymienionych dziedzinach, a opanowanie rozmaitych, niekiedy bardzo wyrafinowanych paradygmatów badawczych wymaga znacznie większych nakładów niż opanowanie samej tylko warstwy pojęciowo-teoretycznej. Jednym słowem, recenzowana książka jest w swoim zamierzeniu czymś wyjątkowym. Uprzedzając konkluzję, trzeba tu stwierdzić, że i wykonanie tak ambitnego planu zasługuje na bardzo wysoką ocenę. z recenzji prof. dr hab. Edwarda Nęcki