Neurochirurgia czynnościowa

Książka adresowana jest do lekarzy neurochirurgów bądź specjalizujących się w neurochirurgii studentów medycyny, neurologów, psychiatrów, anestezjologów i rehabilitantów. Jest to pierwsza tego typu pozycja na polskim rynku.

Neurochirurgia czynnościowa jest umiejętnością zmierzającą do przywrócenia prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego za pomocą metod chirurgicznych. Mimo, że próby przywrócenia tej funkcji na drodze przecinania mięśni czyniono już kilkaset lat temu, to pierwsze operacje na ośrodkowym układzie nerwowym podjęto niewiele ponad 100 lat temu. Współczesna neurochirurgia czynnościowa kojarzy się najczęściej z operacjami stereotaktycznymi podczas których, po dokładnym określeniu celu, dokonuje się jego uszkodzenia lub stymulacji. Dlatego prawdziwy rozwój operacji czynnościowych datuje się od wprowadzenia do praktyki klinicznej ramy stereotaktycznej wraz z kolejnymi jej udoskonaleniami.

Obecny rozkwit takich operacji wiąże się przede wszystkim z ich dużą skutecznością, bezpieczeństwem oraz lepszym poznaniem patofizjologii wielu chorób ośrodkowego układu nerwowego. Dodatkowym czynnikiem przyczyniającym się do rozwoju takich form leczenia jest wprowadzanie doskonałych metod obrazowania ośrodkowego układu nerwowego jak również upowszechnienie neuronawigacji, która pozwala z dużą dokładnością osiągać dowolnie wyznaczony celwośrodkowym układzie nerwowym.

Historia neurochirurgii czynnościowej ma w Polsce już kilkudziesięcioletnią tradycję i wielu wielkich neurochirurgów przyczyniło się do jej rozwoju. Ich wysiłek spowodował, że współcześnie coraz więcej ośrodków wprowadza te metody leczenia, a na kongresach zarówno krajowych jak i międzynarodowych obserwuje się coraz większą ilość doniesień płynących z Polski. Ważne zatem stało się aby polski rynek posiadał pozycję wydawniczą, która kompleksowo opisuje aktualny stan oraz możliwości neurochirurgii czynnościowej. I tak oto czytelnik dostaje do rąk książkę pt. Neurochirurgia Czynnościowa pod red. prof. Marka Harata.

Książka ta w całości napisana jest przez Zespół Kliniki Neurochirurgii 10 Wojskowego Szpitala Klinicznego wraz z Polikliniką, którego to doświadczenie w neurochirurgii czynnościowej jest powszechnie znane. Publikacja jest kompleksowym opracowaniem dotyczącym wskazań do leczenia, wykorzystywanych metod, uzyskiwanych wyników i wnosi istotny wkład w rodzime piśmiennictwo, będąc pierwszym tak obszernym opracowaniem w Polsce.

Na poszczególnych stronach książki autorzy omawiają historię neurochirurgii czynnościowej na świecie, jak i w Polsce zwracając uwagę na kamienie milowe tej umiejętności, które kształtowały dalszy jej rozwój.

Na szczególną uwagę zasługuje ta część publikacji poświęcona leczeniu zaburzeń ruchu, a zatem tym patologiom z którymi najbardziej kojarzy się neurochirurgia czynnościowa. I tak kolejne rozdziały poświecone są chorobie Parkinsona, drżeniu samoistnemu i dystonii. Czytelnik znajdzie tu nie tylko omówienie tych jednostek chorobowych lecz również wskazania do podjęcia leczenia operacyjnego. Autorzy szczegółowo omawiają różne techniki leczenia operacyjnego oraz opisują uzyskiwane wyniki. Ta część publikacji ma szczególną wartość bowiem coraz więcej ośrodków w Polsce podejmuje stereotaktyczne leczenie zaburzeń ruchu, a zatem zainteresowani znajdą tu szereg cennych uwag pochodzących od doświadczonego Zespołu w prowadzeniu takiego leczenia. Z punktu widzenia neurochirurga ale i wielu innych specjalności ważną częścią publikacji jest ta poświecona chirurgicznemu leczeniu bólu. W dobie powstawania coraz większej sieci Poradni Leczenia Bólu, przypomnienie i omówienie chirurgicznych możliwości takiego leczenia oraz wskazań do jego podejmowania, przysłuży się z całą pewnością poprawie jakości życia wielu chorych. Wciąż bowiem pacjentów mających wskazania do operacyjnego leczenia bólu jest wielokrotnie więcej niż tych, którzy leczenie takie otrzymują.

Na szczególne podkreślenie zasługuje rozdział dotyczący psychochirurgii, w którym omówione są wskazania oraz metody leczenia operacyjnego. W tym miejscu należy podkreślić znaczenie osoby prof. Marka Harata, który w Polsce od lat propaguje wdrożenie tej formy leczenia dla niektórych chorób sfery psychicznej. Wprowadzenie do takiego leczenia zabiegów neuromodulacji, a zatem operacji całkowicie odwracalnych pozwala wierzyć, że operacje te znajdą również w Polsce szersze zastosowanie.

Piśmiennictwo polskie posiada już publikacje poświęcone neurochirurgii czynnościowej jednak ta oddawana obecnie w ręce czytelników pt. Neurochirurgia Czynnościowa jest pierwszą tak wyczerpującą pozycją wydawniczą. Sądzę, że książka jest oczekiwana przez wielu czytelników tym bardziej, że adresowana jest ona poza neurochirurgią również i do wielu innych specjalności lekarskich.

prof. Mirosław Ząbek, konsultant kraju w dziedzinie neurochirurgii (z recenzji)