Wstęp do ultrasonografii - podstawy fizyczne i instrumentacja

Książka obejmuje pełny materiał wykładów prowadzonych przeze mnie w ramach kursów ultrasonograficznych organizowanych przez Polskie Towarzystwo Ultrasonograficzne.
Celem książki jest przybliżenie czytelnikowi, a zwłaszcza lekarzom praktycznie wykorzystującym ultrasonografie, podstaw fizycznych ultradźwiękowych metod obrazowania narządów i przepływu krwi.
Książka zawiera 11 rozdziałów. W pierwszym rozdziale omówiono podstawowe pojęcia związane z rozchodzeniem się fal ultradźwiękowych, zjawisko odbicia fali, jej tłumienia i rozproszenia. Rozdział 2 dotyczy podstaw wytwarzania fal ultradźwiękowych, i kształtowania wiązek. Rozdział 3 poświęcony jest podstawom obrazowania ultradźwiękowego. Omówiono w nim różne typy prezentacji A, M, 2D i 3D oraz wpływ podstawowych parametrów USG na jakość i rozdzielczość obrazowania.
Rozdział 4 poświęcono źródłom artefaktów spotykanych w ultrasonografu i metodom oceny jakości ultrasonografów za pomocą badań sprzętu na wzorcach tkankowych.
Kolejny, 5 rozdział, przybliża podstawowe zjawiska związane z przepływem krwi w dużych naczyniach, opory naczyniowe i wskaźniki powszechnie stosowane w ocenie oporności naczyniowej i pulsacyjności przepływu. W kolejnych dwu rozdziałach omówiono zjawisko Dopplera i podstawy instrumentacji metody dopplerowskiej fali ciągłej i metody impulsowej.
Metody analizy spektralnej sygnałów dopplerowskich omówiono w rozdziale 8.
Obrazowanie przepływu z wykorzystaniem kodowania kolorowego prędkości przepływu i mocy sygnału dopplerowskiego (sonoangiografia) są treścią rozdziału 9.
W rozdziale 10 przedstawiono stan aktualnej wiedzy w dziedzinie środków kontrastujących stosowanych w ultrasonografu i nowych metod obrazowania harmonicznego, wykorzystującego nieliniowe własności propagacji ultradźwięków w tkankach.
Ostatni 11 rozdział omawia problemy bezpieczeństwa badań ultradźwiękowych, dopuszczalnych dawek i pojęć związanych z pomiarami natężeń fal ultradźwiękowych.
Książka zawiera cztery Dodatki. W dwu pierwszych, przeznaczonych raczej dla bardziej doświadczonego czytelnika, szerzej przedstawiono właściwości spektralnej analizy sygnałów dopplerowskich i przetwarzania ech dopplerowskich w trybie pracy kolorowego obrazowania przepływu krwi i sonoangiografii. Dodatki 3 i 4 przybliżają czytelnikowi skalę decybelową i stosowane jednostki miar SI.
Nazewnictwo stosowane w ultrasonografu nie zawsze jest precyzyjne, wynika to między innymi z interdyscyplinarnego charakteru badań ultradźwiękowych. Nowoczesne technologie rozwijają się często szybciej niż język je opisujący. Pewne pojęcia zapożyczone są bezpośrednio z języka angielskiego, który z łatwością adaptuje się do nowoczesnej techniki, język polski jest pod tym względem znacznie mniej elastyczny. Dołączony do książki słownik ma na celu pomóc czytelnikowi zrozumieć częściej stosowane pojęcia w piśmiennictwie dotyczącym ultrasonografu i technik dopplerowskich.
Książka adresowana jest również do studentów medycyny, fizyki medycznej i -inżynierii biomedycznej zainteresowanych podstawami fizycznymi obrazowania ultrasonograficznego i metodami dopplerowskimi stosowanymi w badaniu układu krążenia.