Rekomendacje w zakresie realizacji kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej

Rekomendacje miały swoją premierę podczas XXI Sympozjum Sekcji Rehabilitacji Kardiologicznej i Fizjologii Wysiłku PTK, które odbyło się w Jachrance w lutym 2017 r.

W ostatnich latach nastąpił rewolucyjny przełom w diagnostyce i terapii większości najczęściej spotykanych chorób układu krążenia. W dobie fascynacji kardiologią interwencyjną i postępami w zakresie farmakoterapii, nie zawsze dostrzega się, że rehabilitacja kardiologiczna jest także dziedziną z dużym dorobkiem naukowym, pozwalającym na zredagowanie zasad postępowania, które byłyby szeroko akceptowane.
Znaczenie rehabilitacji wzrasta, ponieważ coraz większa liczba pacjentów przeżywa ostry okres choroby, która pozostawia po sobie powikłania i przechodzi w stan przewlekły z dużym ryzykiem nawrotu ostrych dolegliwości. Zmusza to do modyfikacji dotychczasowego systemu nadzoru nad pacjentem, rehabilitacji i profilaktyki.
Dostrzeżono to w stanowisku wyrażonym w Europejskiej Karcie Zdrowego Serca. Podkreślono w niej, że choroby układu krążenia można ograniczyć poprzez następujące elementy::
- wczesną diagnostykę,
- odpowiednie leczenie,
rehabilitację i profilaktykę, obejmujące poradnictwo dotyczące stylu życia.
Od czasu opublikowania naszego stanowiska w 2004 roku minęło już ponad 10 lat. W międzyczasie ukazały się znowelizowane stanowiska Sekcji Rehabilitacji Kardiologicznej Europejskiej Asocjacji Prewencji i Rehabilitacji Kardiologicznej (EACPR) (2010) oraz Amerykańskiej Asocjacji Rehabilitacji Sercowo-Naczyniowej i Pulmonologicznej (AACVPR), a także wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) opublikowane w 2016 z udziałem EACPR, zawierające najnowsze zalecenia dotyczące celów profilaktyki wtórnej w zakresie czynników ryzyka miażdżycy. W wytycznych ESC z roku 2016 kompleksowe wielomodalne postępowanie łączące aktywność fizyczną z edukacją zdrowotną i oddziaływaniem behawioralnym, na zasadach realizowanych w rehabilitacji kardiologicznej, otrzymało najwyższą klasę zaleceń IA2. Procedury rehabilitacyjne uznano za efektywne w zakresie poprawy wydolności funkcjonalnej i jakości życia oraz skrócenia fazy rekonwalescencji. Wykazano, że redukują one częstotliwość rehospitalizacji, a także — przynajmniej w przypadku choroby niedokrwiennej serca oraz niewydolności serca — wydłużają życie.
Efektywność kosztowa procedur rehabilitacyjnych jest porównywalna z innymi współcześnie stosowanymi metodami terapii.
Powołany przez Zarząd Sekcji zespół, biorąc pod uwagę zarówno obowiązujące na świecie standardy, jak i tradycję polskiej szkoły rehabilitacji, stworzył dokument, który Państwu przekazujemy. Mamy nadzieję, że ułatwi on realizację kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej w codziennej praktyce i będzie ciekawym materiałem do dyskusji.
Autorzy