Zdrowie, życie seksualne i funkcjonowanie w związkach w okresie pandemii COVID-19

Mimo że pandemia COVID-19 się zakończyła, niezbędne są dalsze badania pozwalające zrozumieć jej długoterminowe konsekwencje dla zdrowia publicznego i funkcjonowania społeczeństw. W bogatym piśmiennictwie na temat oddziaływania pandemii na zdrowie ludności na całym świecie dominują opracowania dotyczące zgonów, skutków przebytego zakażenia oraz pogorszenia zdrowia psychicznego. Na rynku polskim brakuje kompleksowego opracowania o wpływie tego okresu na życie intymne, w tym na sytuację osób samotnych i żyjących w związkach. Niewątpliwie okres pandemii stanowił duże wyzwanie dla par będących w związkach formalnych i nieformalnych, jak również dla osób żyjących w pojedynkę.

Celem tego opracowania jest analiza demograficznych i społecznych uwarunkowań zdrowia i życia seksualnego w okresie pandemii COVID-19 z perspektywy samooceny Polek i Polaków. Porównano wyniki badań ankietowych przeprowadzonych po 2–3 miesiącach od wybuchu w Polsce epidemii COVID-19 oraz rok później.

Zdefiniowano 34 zmienne przypisane do siedmiu obszarów badawczych, w tym::

• zdrowia;

• stylu życia;

• aktywności seksualnej i ekspresji potrzeb;

• problemów w życiu seksualnym;

• opinii na tematy związane z seksualnością;

• zachowań seksualnych w internecie oraz opinii na ich temat;

• przystosowania do życia w pandemii.

Zbadano związek powyższych 34 zmiennych z płcią, wiekiem, miejscem zamieszkania, poziomem wykształcenia, występowaniem chorób przewlekłych, statusem pozostawania w związku, jakością relacji w związku, sytuacją materialną rodziny oraz zmianą tej sytuacji w czasie pandemii, traktując też rok badania jako dodatkową zmienną niezależną. Przeprowadzone analizy dają obraz różnic między grupami społecznymi wyróżnionymi na podstawie powyższych zmiennych przekrojowych.

Cechą wyróżniającą ten raport na tle innych opracowań analizujących społeczne uwarunkowania zdrowia i zjawisk społecznych powiązanych ze zdrowiem jest próba określenia specyfiki różnych grup wyłonionych z populacji, ich reakcji na wybuch pandemii COVID-19 oraz możliwości przystosowania się do życia w jej warunkach.

Zakończenie pandemii miało sygnalizować, iż mimo braku eliminacji nowego patogenu z naszego środowiska, zdobyliśmy narzędzia, wiedzę i doświadczenie konieczne do skutecznej z nim walki. Kolejne miesiące dowodzą jednak, że problem COVID-19 wciąż pozostaje aktualny, a sfera, którą zajmują się autorzy opracowania, dowodzi tego dobitnie. To sfera niezwykle wrażliwa, trudna do badania, często zaniedbywana. Tym bardziej warto pochylić się nad tym znakomitym opracowaniem.

Raport Zbigniewa Izdebskiego i Joanny Mazur porusza wiele ważnych problemów i obszarów, filary medycyny stylu życia, analizy potrzeb seksualnych, determinanty je warunkujące. Jest wnikliwy, bogaty, dogłębny, analityczny. Daje fotografie problemu, analizę konsekwencji, propozycje rozwiązań. Stanowi lekturę fascynującą, pasjonującą, otwierającą przestrzenie do dalszych badań i analiz. Gorąco polecam jego szczegółową lekturę.

Czas pandemii COVID-19 w wielu środowiskach zmienił wszystko, pozwolił jednak również na zdobycie cennych doświadczeń dla klinicystów, specjalistów zdrowia publicznego, a także każdej osoby przywiązującej wagę do prawidłowego stylu życia, budowania właściwych relacji, dbania o jakość życia w każdym wymiarze, w tym także jakość życia seksualnego. Na podstawie tych doświadczeń należy opracować programy diagnostyczne i naprawcze. Powinny być one dostosowane do charakterystyki i potrzeb poszczególnych populacji. Zindywidualizowane podejście ułatwi wczesne wykrywanie i terapię zaburzeń, szczególnie w zdefiniowanych grupach ryzyka. Raport, który został sporządzony przez liderów tego obszaru badań, z pewnością ułatwi ten proces.

Z recenzji prof. dr hab. n. med. Artura Mamcarza

Znakomite, nowoczesne opracowanie podkreślające znaczenie komfortu życiowego rozumianego jako bezpieczeństwo zdrowotne, partnerskie, psychiczne i materialne w seksualności człowieka. Pandemia – zjawisko nieczęste, acz nieuniknione, przynosi same szkody; poprawa po wygaszeniu pandemii w każdym zakresie życia uzależniona jest współdziałania specjalistów i powinna być odnoszona do każdego z nas.

Z recenzji prof. dr hab. n. med. Anny Boroń-Kaczmarskiej