Przewodnik dla terapeutów prezentujący oparty na dowodach program poznawczo-behawioralnej terapii osób zmagających się z przewlekłym bólem. Program terapeutyczny składa się z jedenastu sesji, z których każda jest poświęcona opanowaniu przez pacjenta nowej umiejętności pomocnej w radzeniu sobie z bólem. Poszczególne techniki, między innymi trening relaksacyjny, restrukturyzację poznawczą i strategie radzenia sobie ze stresem, zaprezentowano w formie optymalnie dostosowanej do specyficznych potrzeb tej grupy pacjentów. Rozdziały poświęcone kolejnym sesjom zawierają:: plan spotkania, listę tematów do omówienia z pacjentem, potrzebne formularze, materiały psychoedukacyjne, wskazówki dotyczące stosowania omawianych technik oraz propozycje zadań do wykonania między sesjami. Niniejszy program może być wykorzystywany w terapii grupowej. Pozwala on poprawić jakość życia pacjentów i zmniejszyć ich zależność od interwencji czysto medycznych. Uzupełnieniem podręcznika terapeuty jest poradnik pacjenta, który zawiera informacje teoretyczne na temat przewlekłego bólu, przegląd umiejętności, jakich nabywa się w trakcie terapii, oraz ćwiczenia do wykonywania w domu. „Przewlekły ból zmienia wszystko. Pacjentom jest trudno angażować się w pracę i zabawę, myśleć o przyjemnościach. Zmienia się sposób patrzenia na świat. Pojawiają się negatywne myśli i trudne emocje. Zamiast świadomie korzystać z życia, pacjenci zamykają się w kokonie przewlekłego cierpienia. Przewlekły ból. Terapia poznawczo-behawioralna to konkretny pomysł na terapię osoby, która doświadcza cierpienia fizycznego. Autor podpowiada, jak pracować z pacjentem, żeby porzucił przekonanie o własnej bezradności i mniej koncentrował się na ograniczeniu swojej sprawności. Udziela wskazówek, jak pomimo przeżywanego bólu ponownie przejąć kontrolę nad własnym życiem i wrócić do porzuconych przyjemnych zajęć. dr n. med. Monika Szaniawska psychoterapeuta i superwizor PTTPiB Niniejszy podręcznik stanowi rzetelną propozycję pomocy dla psychoterapeutów pracujących z osobami doświadczającymi przewlekłego bólu. Oferuje psychoedukację oraz wiele strategii i technik terapeutycznych. Podkreśla się w nim także wartość współpracy w medycznym zespole interdyscyplinarnym. To obowiązkowa lektura dla psychoterapeutów, którzy pracują na rzecz poprawy jakości życia pacjentów zmagających się z bólem fizycznym. Agnieszka Jasińska psychoterapeuta poznawczo-behawioralny
1. Wstępne informacje dla terapeutów 2. Ocena diagnostyczna bólu 3. Sesja pierwsza: edukacja na temat przewlekłego bólu 4. Sesja druga: teorie bólu i oddychanie torem przeponowym/przeponowe 5. Sesja trzecia: progresywna relaksacja mięśni i wizualizacja 6. Sesja czwarta: myśli automatyczne a ból 7. Sesja piąta: restrukturyzacja poznawcza 8. Sesja szósta: radzenie sobie ze stresem 9. Sesja siódma: regulacja aktywności według kryterium czasowego 10. Sesja ósma: planowanie przyjemnych zajęć 11. Sesja dziewiąta: radzenie sobie ze złością 12. Sesja dziesiąta: higiena snu 13. Sesja jedenasta: zapobieganie nawrotom bólu i plan na wypadek zaostrzenia dolegliwości Aneks. Wywiad na temat bólu Arkusz celów Bibliografia