Zarys medycyny hiperbarycznej

Obecnie niekwestionowana jest przydatność hiperbarii tlenowej we współczesnym świecie medycznym. Uwzględniając fakt, że po wyczerpaniu drugiego wydania monografii „Zarys medycyny hiperbarycznej zainteresowanie szeroko pojętego białego personelu, w tym lekarzy i fizjoterapeutów, tą formą terapii znacząco wzrosło - pojawił się pomysł kolejnego wydania.
Okres 12 lat, który upłynął od poprzedniego wydania jest w nowoczesnej medycynie czasem długim. W tym bowiem czasie pojawiły się nowe możliwości terapeutyczne wykorzystujące wysoką prężność tlenu. W sposób szczególny dotyczy to palącego problemu społecznego, jakim są rany przewlekłe.
Uzasadnieniem dla opracowania wydania uzupełnionego o ten problem niech będą dane przytoczone poniżej. Rany przewlekłe stają się coraz większym problemem, zwłaszcza starzejącego się społeczeństwa. Szacuje się, że w Polsce liczba osób cierpiących z tego powodu wynosi ok. 500 tys., a w Europie sięga 3 milionów. Często skutkiem ran przewlekłych kończyn dolnych, w tym stopy cukrzycowej, są amputacje kończyn dolnych. Niestety, w Polsce liczba amputacji jest prawie 10-krotnie większa, niż w krajach Europy Zachodniej.
Poszukiwanie nowych metod umożliwiających poprawę gojenia ran przewlekłych oraz zmniejszenie liczby amputacji trwa od wielu lat. Do jednych z ważniejszych składników tych metod należy miejscowe zastosowanie hiperbarii tlenowej. Metoda ta jest skutecznym sposobem leczenia i stosowana jest w niektórych miejscach Polski, jednak zwykle w dużych komorach hiperbarycznych. Niestety, koszty takich komór i w konsekwencji ogólnoustrojowego leczenia hiperbarycznego są wysokie. Wymusiło to wykreowanie minikomór hiperbarycznych umożliwiających ulokowanie w nich tylko kończyny, które oprócz kilkukrotnie niższych kosztów terapii znakomicie poprawiają jej bezpieczeństwo. Kolejnym krokiem mającym na celu efektywniejsze zastosowanie hiperbarii miejscowej w leczeniu przewlekłych ran było połączenie jej z bakteriobójczym działaniem ozonu oraz terapią zmiennymi polami magnetycznymi i ledoterapią, czasem tradycyjnie nazywaną laseroterapią niskoenergetyczną.
W ocenie piszącego te słowa, specjaliści od hiperbarii, zarówno inżynierowie, jak i w sposób szczególny lekarze, mogą włączyć się do działań mających na celu poprawę skuteczności leczenia ran przewlekłych, stopy cukrzycowej oraz odleżyn, a trzecie rozszerzone wydanie monografii może stanowić inspirację do tego typu aktywności.
Prof. dr hab. n. med. dr h.c. multi Aleksander Sieroń
Profesor zwyczajny Wydziału Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego
im. Jana Długosza w Częstochowie Konsultant Krajowy w dziedzinie angiologii
Bytom, we wrześniu 2020 r.