Teorie są uporządkowane według zasady od właściwości podmiotu (teorie cech realnych, deskryptywne teorie cech), poprzez znaczenie sytuacji w kształtowaniu osobowości (sytuacjonizm jako przeciwwaga teorii cech) do właściwości podmiotu kształtowanych w procesie interakcji z warunkami życia, kulturą, oraz innymi (teorie interakcyjne). Druga linia uporządkowania przebiega od podlegającego uwarunkowaniom i procesom uczenia podmiotu do podmiotu spełniającego swoje potrzeby w interakcji z innymi, podmiotu działającego, podmiotu doświadczającego i kreującego siebie samego. Całość rozważań kończy prezentacja autorskiej personalistycznej koncepcji osobowości. Tego typu uporządkowanie oraz przedstawienie rzadko omawianych teorii osobowości stanowi o odmienności interpretacji w stosunku do dotychczas spotykanych.
Wstęp 1. Historyczne korzenie i okresy rozwoju psychologii osobowości 2. Kontrowersje wokół psychologii osobowości 3. Człowiek jako podmiot i jego właściwości - teorie cech 4. Człowiek jako podmiot i jego właściwości - leksykalno-statystyczne podejście do interpretacji cech osobowości 5. Kontrowersje wokół teorii cech - sytuacjonizm a teorie cech 6. Podmiot kształtowany w procesie adaptacji - od natury biologicznej ku naturze kreowanej przez kulturę 7. Właściwości natury i jej sposób spełniania się w interakcji z otoczeniem - sięgając ku przeszłości, która wciąż ma znaczenie. Ewolucja podstawą osobowości 8. Podmiot i jego potrzeby, a formy adaptacji do społeczności i kultury 9. Człowiek jako podmiot w interakcji z innymi - teorie relacji z obiektem 10. Człowiek jako podmiot w procesie adaptacji i rozwoju własnego potencjału - ku odkrywaniu własnej tożsamości 11. Człowiek jako podmiot działający i samoregulujący - aktywistyczno-regulacyjne teorie osobowości 12. Od spełnienia potrzeb i doświadczania siebie ku tworzeniu własnej tożsamości w interakcji 13. Człowiek jako podmiot odkrywający sens - egzystencjalna psychologia osobowości. W stronę podmiotu osobowego 14. Autorska propozycja personalistycznej interpretacji osobowości Bibliografia Spis tabel Spis schematów