Oddajemy w Państwa ręce kolejne, poszerzone wydanie książki z cyklu Biblioteka okulisty praktyka, która jest poświęcona bardzo aktualnej tematyce — zwyrodnieniu plamki związanym z wiekem (AMD, age-relatedmacular degeneration). Zwyrodnienie plamki związane z wiekem należy do głównych przyczyn nieodwracalnej ślepoty w krajach rozwiniętych i stanowi problem medyczny i społeczny. Szacuje się, że liczba chorych na AMD będzie wzrastać, co wiąże się ze starzeniem się społeczeństw. Stąd choroba ta zyskała miano epidemii ślepoty XXI wieku. Chociaż ukazało się już wiele wydawnictw na ten temat, rozwój tej dziedziny okulistyki jest tak szybki, że nasza wiedza wymaga ciągłej aktualizacji. Pojawiły się i rozwinęły nowe metody diagnostyczne, na przykład angioOCT. Ciągle trwają prace nad optymalizacją leczenia, to znaczy wyborem najbardziej skutecznych schematów terapeutycznych zapewniających maksymalne efekty przy jak najmniejszym obciążeniu chorego i systemu. Ponadto nowością jest wprowadzenie Programu Lekowego w leczeniu wysiękowej postaci AMD. Program jest bardzo korzystny dla pacjenta i pozwala zakwalifikować chorego na bardzo wczesnych etapach choroby. Ponadto w porównaniu z wcześniejszymi zasadami (JGP B02) obniżono o 5 lat wiek, od którego NFZ finansuje terapię (tzn. od 45 lat). Jest to dobra wiadomość dla najmłodszej grupy wiekowej chorych na AMD, którzy jeszcze są bardzo aktywni zawodowo. Program Lekowy gwarantuje też ciągłość świadczenia. Zmiana zasad finansowania/refundacji spowodowała, że liczba ośrodków leczących wysiękową postać AMD w sposób bezpłatny dla pacjenta znacznie się zwiększyła. Podjęliśmy trud przekazania Państwu najważniejszych zagadnień dotyczących patogenezy, nowoczesnej diagnostyki i terapii wysiękowej postaci AMD. Wszyscy autorzy są lekarzami praktykami, na co dzień leczącymi pacjentów z AMD. Pisali swoje rozdziały z myślą o kolegach okulistach. Stąd staraliśmy się przedstawić możliwie szeroko różne aspekty związane z wysiękową postacią AMD, w tym również kryteria Programu Lekowego. Poruszyliśmy także aspekty psychologiczne tej choroby, która jest nie tylko obciążająca dla pacjenta i jego rodziny, ale w szerszym wymiarze dla całego społeczeństwa. prof. dr hab. n. med. Robert Rejdak Prezes Stowarzyszenia Chirurgów Okulistów Polskich Prorektor ds. Umiędzynarodowienia i Cyfryzacji Uniwersytetu Medycznego w Lublinie prof. dr hab. n. med. Marek Rękas Konsultant Krajowy ds. Okulistyki
1. ETIOLOGIA I PATOGENEZA ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM 1.1. Etiologia 1.2. Patogeneza 2. DIAGNOSTYKA ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM 2.1. Wstęp 2.2. Postaci zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem 2.3. Diagnostyka 2.4. Test Pelli-Robson 2.5. Test Amslera 2.6. Badanie dna oka 2.7. Optyczna koherentna tomografia komputerowa 2.8. Autofluorescencja 2.9. Angiografia fluoresceinowa 2.10. Angiografia indocyjaninowa 2.11. Mikroperymetria 2.12. Angio-OCT — nowoczesne metody diagnostyki zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem 3. PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY FUNKCJONOWANIA CHOREGO NA ZWYRODNIENIE PLAMKI ZWIĄZANE Z WIEKIEM 3.1. Wstęp 3.2. Omówienie sfery kognitywnej (poznawczej) 3.3. Omówienie sfery emocjonalno-afektywnej 3.4. Jakość życia w AMD 3.5. Aspekty społeczne AMD 3.6. Wsparcie w AMD 3.7. Podsumowanie 4. LECZENIE SUCHEJ POSTACI AMD 4.1. Wstęp 4.2. Dieta i suplementy diety 4.3. Styl życia 4.4. Nowe terapie 4.5. Perspektywy leczenia suchej postaci AMD 5. LECZENIE WYSIĘKOWEJ POSTACI AMD ZA POMOCĄ DOSZKLISTKOWYCH INIEKCJI ANTY-VEGF 5.1. Wstęp 5.2. Jak działają leki anty-VEGF? 5.3. Skrócona charakterystyka podstawowych leków 5.4. Rola badań klinicznych 5.5. Wskazania do terapii preparatami anty-VEGF 5.6. Optymalizacja leczenia wysiękowej postaci AMD — schematy leczenia i uwagi praktyczne 5.7. Przeciwwskazania do terapii i kryteria wyłączenia z leczenia preparatami anty-VEGF 5.8. Czynniki wpływające na rokowanie i skuteczność leczenia 5.9. Badania przy kwalifikacji do leczenia oraz podczas wizyt kontrolnych 5.10. Prawidłowe przeprowadzenie zabiegu podania preparatu anty-VEGF do ciała szklistego