CUKRZYCA: Praktyka lekarza rodzinnego

W ciągu ostatnich dziesięcioleci dokonał się znaczny postęp w medycynie. W chwili obecnej każda ze specjalności medycznych rozwinęła się tak bardzo w zakresie diagnostyki i terapii, że praktycznie nie sposób nadążyć za nowościami we wszystkich dyscyplinach. Bezpowrotnie minął etos specjalisty omnibusa, który jest w stanie, zgodnie z aktualnymi, stale doskonalonymi metodami, prowadzić leczenie wszystkich chorób, na które cierpi pacjent. Zachodzi więc konieczność zmian kompetencji i zakresu działania różnych ogniw współczesnej struktury organizacyjnej ochrony zdrowia. W nowocześnie zorganizowanych systemach kluczową rolę odgrywa lekarz rodzinny. Do jego zadań należy m.in. wstępna, wczesna diagnostyka, a następnie decyzja, czy stopień zaawansowania i obecność powikłań pozwala na prowadzenie leczenia w warunkach POZ, czy też wymaga wsparcia specjalisty.
Cukrzyca zajmuje szczególne miejsce w ochronie zdrowia. Szacunki epidemiologiczne wskazują, że w Polsce choroba ta dotyka 2 milionów osób, z czego 500 tysięcy nie wie o jej obecności. W cukrzycy problem stanowi nie tyle podwyższone stężenie glukozy, ile zagrożenie licznymi zaburzeniami metabolicznymi, które prowadzą w efekcie do kalectwa, spowodowanego m.in. zawałem serca, udarem mózgu, amputacjami kończyn dolnych, ślepotą i niewydolnością nerek.
Dlatego tak ważna jest dobrze zorganizowana i kompetentna opieka nad chorymi. Musi ona mieć charakter tzw. opieki łączonej. Chorym na cukrzycę powinni opiekować się wspólnie lekarz rodzinny i specjalista diabetolog. Pomoc diabetologa jest niezbędna w sytuacjach wątpliwych i przy znacznym zaawansowaniu choroby. Może on wskazać sposób modyfikacji terapii lub, jeśli uzna to za konieczne, przejąć opiekę nad chorym. Tylko harmonijna współpraca lekarzy rodzinnych i pionu specjalistycznego pozwoli na właściwe prowadzenie cukrzycy, a tym samym na zmniejszenie ryzyka rozwoju jej późnych powikłań.
Dlatego jako praktykujący od ponad 20 lat diabetolog z satysfakcją przyjąłem zaproszenie Kolegium Lekarzy Rodzinnych do wspólnego opracowania podręcznika. W czasie dyskusji z współautorami staraliśmy się tak opracować tekst, aby w maksymalnie przystępny i praktyczny sposób przekazać wiedzę na temat wszystkich aspektów diabetolo-gii. Postawiliśmy sobie również za cel wskazanie, w których momentach przebiegu cukrzycy chory prowadzony przez lekarza opieki podstawowej powinien być kierowany na specjalistyczną konsultację. Leczenie ogromnej rzeszy chorych na cukrzycę, obarczonych niejednokrotnie powikłaniami naczyniowymi i współistniejącymi schorzeniami, wymaga harmonijnego współdziałania lekarza rodzinnego i lekarza specjalisty.
Mamy nadzieję, że przygotowany przez nas podręcznik przyczyni się do wzbogacenia wiedzy i poprawy codziennej współpracy lekarzy zajmujących się chorymi na tę ciężką i nieuleczalną chorobę.
Zapraszam Państwa do lektury oraz praktycznego wykorzystania zawartych w naszym podręczniku wiadomości.
Prof. zw. dr hab. n. med. Krzysztof Strofek