Atlas chirurgii dziecięcej

Po raz pierwszy do rąk polskich lekarzy trafia Atlas chirurgii dziecięcej poświęcony niemal wyłącznie technice chirurgicznej, obejmującej szeroki zakres wad i schorzeń chirurgicznych wieku dziecięcego poszczególnych narządów. Dzieło to w znacznej mierze oparte jest na tłumaczeniu wersji anglojęzycznej, która ukazała się w 2006 roku na rynku wydawniczym w Niemczech, pod redakcją, prof. G. H.Willitala (Atlas of Childrens Surgery. Pabst-Science-Publishers, 2006). Wydanie polskojęzyczne tego dzieła w wielu miejscach zostało poprawione, uzupełnione o aktualny stan wiedzy z podkreśleniem rodzimych osiągnięć. Dostosowano je do wymogów specjalizacji i standardów chirurgii dziecięcej w Polsce. Dodano szereg nowych rozdziałów dotyczących między innymi:: operacji jednoetapowej wargi i podniebienia autorstwa Zofii Dudkiewicz z Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie, podstaw biofizycznych laseroterapii w chirurgii dziecięcej autorstwa Prof. Ludwika Pokory (Prezes Europejskiego Towarzystwa Laseroterapii), endoterapii trzustki autorstwa Prof. Mariana Smoczyńskiego (Klinika Gastroenterologiczna AMG), Jana Wendlanda (ZOZ nad Matką i Dzieckiem w Poznaniu) na temat leczenia żylaków powrózka nasiennego oraz Piotra Wojciechowskiego (Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie) o możliwości stosowania protez w zespalaniu wrodzonej niedrożności przełyku. Uwzględniono nowe technologie w resekcji miąższu wątroby u dzieci z zastosowaniem lasera o wiązce 200 ?m, energii 40–50 W i prędkości 1–2 mm/s, rozdzielacza ultradźwiękowego (CUSA) i i noża harmonicznego rozdzielających tkankę wątrobową dzięki ruchom końcówki urządzenia z częstotliwością 30.000–40.000 ruchów o nanometrowej amplitudzie.
Rozdział autorstwa Jürgena Waldschmidta poświęcony zastosowaniu laserów w chirurgii dziecięcej został w znacznej mierze uaktualniony i znacząco uzupełniony przez Prof. Ludwika Pokorę.
W atlasie skoncentrowano się głównie na opisie technik operacyjnych krok po kroku, powikłaniach oraz możliwości zapobiegania im. Opisano szczegółowo różnorodne procedury operacyjne w ponad 100 typowych schorzeniach chirurgicznych, wadach rozwojowych i innych malformacjach. Uwzględniono techniki chirurgiczne małoinwazyjne (laparo- i torakoskopowe) oraz z zastosowaniem rozdzielacza ultradźwiękowego i noża harmonicznego. Te ostatnie metody łącznie z laseroterapią kontaktową są szczególnie przydatne w leczeniu nowotworów złośliwych. Wskazano na dużą przydatność efektu transluminacji w zachowaniu płaszczyzny preparowania, np. w odnalezieniu miejsca perforacji przełyku, ujścia przetok przełykowo-tchawiczych, odbytniczo-cewkowych czy przewodu żółciowego w niedrożnościach błoniastych dwunastnicy. Podkreślono zalety laseroterapii chirurgii otwartej narządów miąższowych między innymi płuc, wątroby, trzustki. Zaletą stosowania promieniowania lasera YAG::Nd (1064 nm) w torakochirurgii jest bezkrwawe preparowanie z jednoczesnym zamykaniem przecinanych drobnych naczyń. Przecinana powierzchnia pozostaje sucha i szczelna, tak że nacięcie, a nawet resekcję miąższu można przeprowadzać na wentylowanym płucu. Zalety stosowania zabiegów laserowych są szczególnie widoczne przy resekcji silnie unaczynionych guzów, gdzie zawsze istnieje ryzyko znacznej utraty krwi. Technika ta jest bardzo przydatna w usuwaniu chirurgicznym guzów złośliwych, ponieważ jednoczasowa obliteracja eferentnych naczyń limfatycznych zapobiega rozsiewowi komórek nowotworowych. Zastosowanie promieniowania laserowego ma ważne znaczenie we wszystkich operacjach wątroby, śledziony, trzustki, nerek i gruczołów nadnerczowych. Inne techniki, takie jak CUSA, podczerwień lub diatermia nie są aż tak dogodne. W operacjach na narządach miąższowych nóż harmoniczny nie może zastąpić noża laserowego, lecz może być jego uzupełnieniem. W atlasie zawarte są też podstawowe wiadomości dotyczące laparoskopii laserowych takich jak:: laparoskopowo-laserowa appendektomia, diverticulectomia uchyłku MECKLA, organopeksja, zdwojeń krętniczo-okrężniczych, rektosigmoidektomia z zastosowaniem techniki pull through wg SWENSONA w chorobie HIRSCHSPRUNGA, cholecystektomia, hysterosalpingectomia i wiele innych procedur.
W sposób nowoczesny dotąd nieprzedstawiany opisana została diagnostyka zaburzeń czynnościowych anorektum z uwzględnieniem rektomanometrii wektorowej. Godna uwagi jest przestrzenna 3D prezentacja zwieracza uzyskana z manometrii wektorowej cewnikiem 8-kanałowym w układzie radialnym (obraz graficzny) jak i interpretacja uzyskanych zapisów, które w sposób jasny pozwalają zrozumieć istotę tych badań rektomanometrycznych jak i takich pojęć jak długość zwieracza, ciśnienie zapewniające trzymanie stolca, długość HPZ, indeks asymetrii i innych.
Atlas daje wyczerpujący przegląd wybranych zagadnień, stanowiących istotę chirurgii dziecięcej, w tym także tych z pogranicza torakochirurgii, laryngologii, chirurgii plastycznej czy urologii, będących do niedawna integralną częścią naszej specjalności, a obecnie podlegające procesowi wyodrębnienia jako samodzielne dyscypliny kliniczne. Dokładnie opisany sposób zakładania tracheostomii przez Kurta Gdanietza pozwala na zapobieżenie niepotrzebnym powikłaniom, a opisana technika tego zabiegu jest przydatna nie tylko dla specjalistów laryngologów ale chirurgów dziecięcych i ogólnych. Po każdym rozdziale w oparciu o IDBEC (Międzynarodowa Baza Danych Nadzwyczajnych Przypadków) przedstawiono punkty krytyczne, możliwości zapobiegania powikłaniom oraz słowa kluczowe.
Poszczególne zagadnienia przedstawione zostały w sposób przejrzysty, ciekawy i czytelny, oparty na pełnej znajomości przedstawianych zagadnień i własnym bogatym doświadczeniu zawodowym.
W opracowanie i wydanie atlasu włożono ogrom pracy, doświadczenia klinicznego i badań naukowych. Różne techniki operacyjne zostały opisane przez czołowych chirurgów dziecięcych z całego świata, a poszczególne etapy operacyjne opatrzone doskonałymi rycinami. Przy każdym rozdziale zamieszczone są Punkty krytyczne – Jak uniknąć powikłań.
W zespole Autorów znajdują się specjaliści tej miary jak:: Edward Kiely, W. Hardy Hendren, Yoshiaki Tsuchida, Alberto Pena, Achmed T. Hadidi, Donald Nuss i wielu innych. Zespół ten został starannie dobrany.
Dzieło to stanowi uzupełnienie wydanych wcześniej dwóch pozycji, tj. Chirurgii noworodka pod red. prof. Piotra Kalicińskiego oraz Chirurgii dziecięcej pod red. prof. Jerzego Czernika.
Atlas przeznaczony jest nie tylko dla chirurgów dziecięcych, ale także chirurgów ogólnych, urologów, pediatrów oraz lekarzy medycyny rodzinnej opiekujący się dziećmi.
Prof. dr hab. med. Czesław Stoba
Naczelny Redaktor Wydania Polskiego