Diagnostyka ultrasonograficzna w urologii

Diagnostyka ultrasonograficzna w urologii, napisana pod redakcją Iwony Sudoł-Szopińskiej - znawczyni ultrasonografii i innych metod obrazowania oraz Tomasza Szopińskiego - doświadczonego urologa, znającego znakomicie ultrasonografie w jej aspekcie urologicznym i stosującego ją w codziennej praktyce klinicznej, jest kolejnym dziełem stanowiącym nadzwyczaj interesujący i wartościowy wolumin coraz bogatszej, liczącej już 13 pozycji, serii wydawniczej pn. Praktyczna Ul-trasonografia wydawanej przez Polskie Towarzystwo Ultrasonograficzne. Redaktorem naukowym tej serii jest niestrudzony nauczyciel i propagator ultrasonografii oraz nadzwyczaj sprawny i skuteczny organizator kształcenia w dziedzinie ultrasonografii klinicznej, Prof. Wiesław Jakubowski.

Autorami rozdziałów Diagnostyki ultrasonograficznej w urologii są urolodzy i radiolodzy doskonale znający wszelkie tajniki i zastosowanie praktyczne ultrasonografii, zarówno jako metody czysto diagnostycznej, jak i sposobu wspomagającego wykonywanie wielu zabiegów urologicznych. Wszyscy Autorzy tego dzieła mają nie tylko bogate doświadczenie osobiste i niezwykłą biegłość w dziedzinie ultrasonografii, ale także są od wielu lat oddani nauczaniu studentów i lekarzy tej wyrafinowanej i trudnej metody obrazowania - trudnej, bo opartej na subiektywnej ocenie znalezisk i zmian odwzorowanych na ruchomych dwu- lub, dzięki rozwojowi technologicznemu, trójwymiarowych obrazach prezentowanych w skali szarości łączonej ostatnio już niemal powszechnie z obrazami barwnymi ilustrującymi przypływy naczyniowe oraz z obrazami tworzonymi dzięki użyciu ultrasonograficznych środków kontrastowych. Walor książki stanowi jej trafny podział na poszczególne rozdziały, z których każdy, opatrzony wartościowym komentarzem klinicznym, zawiera bogate ąuantum wiedzy oraz informacji praktycznych i jest wzbogacony starannie dobranym, czytelnym i oryginalnym materiałem ilustracyjnym.

Ultrasonografia jest wprawdzie metodą obrazowania, którą w większości sytuacji klinicznych wykorzystuje się w pierwszym rzędzie i nierzadko można na niej poprzestać. Jednak bardzo często, zwłaszcza wówczas, gdy trzeba rozstrzygnąć wątpliwości lub podejrzenia, które nasunęła, bądź podjąć ostateczną decyzję co do zastosowania leczenia chirurgicznego, w jakiejkolwiek jego formie, ultrasonografie trzeba uzupełnić innymi metodami, np. tomografią komputerową lub obrazowaniem metodą rezonansu magnetycznego protonów. Bardzo dobrze zatem się stało, że w podręczniku zawarto również rozdział poświęcony tym metodom. Dzięki temu Diagnostyka ultrasonograficzna w urologii jest podręcznikiem wszechstronnym, pozwalającym na szersze spojrzenie na jej wątek zasadniczy.

Przestudiowanie tego dzieła pozwoli Czytelnikom na zdobycie wiadomości, popartych własnym doświadczeniem Autorów, które okażą się użyteczne nie tylko do uprawiania zawodu, ale także mogą inspirować do poszukiwania nowych zastosowań ultrasonografii w urologii.

Ogromna przydatność diagnostyczna ultrasonografii w urologii, metody wprowadzonej do naszej dyscypliny w połowie lat 60-tych, nie budzi najmniejszych wątpliwości. Ultrasonografia w rękach urologów i lekarzy zajmujących się rozpoznawaniem chorób i wad układu moczowego oraz męskich narządów płciowych metodami obrazowania, jest narzędziem, bez którego nie sposób wyobrazić sobie istnienia urologii współczesnej. Ultrasonografia poszerza wybitnie możliwości wykonywania zabiegów znikomo inwazyjnych w urologii, zarówno diagnostycznych, jak i leczniczych. Integralne zespolenie obrazowania ultrasonograficznego z zabiegami o małej wprawdzie inwazyjności i ograniczonym zakresie, choć nierzadko mającymi charakter zabiegów ratujących życie chorego, pozwala nazwać ten obszar działalności zabiegowej mianem urologicznej ultrasonografii interwencyjnej.

Wartość ultrasonografii jako metody diagnostycznej w urologii, podobnie jak w innych dziedzinach medycyny klinicznej, zależy głównie od wiarygodności ocen obrazów tworzonych w czasie rzeczywistym przez badającego, a zatem od jego doświadczenia. To zaś można uzyskać tylko dzięki ciągłemu weryfikowaniu interpretacji obrazów w stałym kontakcie z rzeczywistością kliniczną. Tylko dzięki temu ultrasonograf ia w jej wymiarze klinicznym może zyskać walor żywej metody diagnostycznej. Z kolei, postrzeganie przez urologów ultrasonografii jako badania dodatkowego bez umiejętności jej wykonania w warunkach codziennej praktyki klinicznej oraz bez głębokiego wniknięcia w cały zakres możliwości, które Ultrasonografia stwarza, a zwłaszcza traktowanie jej jako sposobu pozwalającego zastąpić gruntowne badanie chorego, mogą tylko doprowadzić do spłaszczenia urologii oraz do stechnicyzowania działalności medycznej i jest prostą drogą do zatracenia głęboko humanistycznego waloru medycyny, do sprowadzenia jej na ścieżkę pozbawioną wymiaru, który jest jej atrybutem zasadniczym:: bezpośredni kontakt z chorym, warunkujący widzenie w chorym autentycznego podmiotu medycyny - tylko takie postrzeganie celu naszej profesji umożliwia zachowanie etosu medycyny.

Diagnostyka ultrasonograficzna w urologii zawiera bogaty opis wszelkich aspektów tego, co zapowiada jej tytuł, jest wartościowym dziełem informującym o zastosowaniach klasycznych tej metody oraz o jej najnowszych udoskonaleniach i współczesnych aplikacjach. Książka ma niezaprzeczalny walor edukacyjny, poznawczy i praktyczny. Pełni ona zatem rolę podręcznika nie tylko dla urologów i adeptów urologii. Każdy z nas powinien nie tylko mieć ją we własnej bibliotece, ale poznać dogłębnie jej zawartość, studiując szczegółowo każdy jej rozdział.

Dzieło stanowi cenny dorobek jego Autorów i Redaktorów - ze wszech miar zasługuje na zarekomendowanie go jak najszerszej rzeszy czytelników, a zwłaszcza urologów i diagnostów posługujących się metodami obrazowymi oraz adeptów urologii, radiologii i ultrasonografu. Gorąco zachęcam do starannej lektury tego nowoczesnego i oryginalnego podręcznika.

Warszawa, 25 kwietnia 2007 r.
Prof. dr hab. med. Andrzej Borówka, Prezes Polskiego Towarzystwa Urologicznego