Eskalacja różnorodnych przejawów patologii społecznej pod koniec drugiego tysiąclecia wyzwoliła dużą aktywność badawczą w obszarze nauk społecznych. W badaniach empirycznych nad różnorodnymi zjawiskami dewiacyjnymi upowszechnia się interdyscyplinarne podejście oraz założenie o ich ewolucyjnym procesie sięgającym wczesnych okresów rozwojowych. Nawiązując do dominujących nurtów teoretycznych w dyscyplinach podstawowych, współcześni badacze koncentrują się na nieprawidłowych interakcjach w różnych układach społecznych. Autorzy prezentowanych opracowań podejmują problemy zróżnicowane ale genetycznie sięgające nieprawidłowych społecznych kontekstów występujących w różnych środowiskach i oprócz aspektów diagnostyczno-opisowych starali się uwzględnić cele profilaktyki i terapii psychopedagogicznej