Dolegliwości reumatyczne należą do najczęstszych przyczyn pogorszenia się jakości życia człowieka. Większość z nich ma związek ze starzeniem się tkanek, przeciążeniami układu ruchu i nabywanymi w ciągu życia urazami. Niemniej dolegliwości reumatyczne mogą dotyczyć osób w każdym wieku, a ich pojawienie się wcale nie musi być objawem choroby narządów ruchu, a na przykład procesu toczącego się w obrębie narządów wewnętrznych - czasami pierwszym sygnałem. Nagromadzone przez lata obserwacje udokumentowały istotną rolę lekarza pierwszego kontaktu w ukierunkowaniu diagnostyki i wdrożeniu leczenia, które w konsekwencji może zmienić los chorego. Dolegliwości pozornie banalne mogą być zwiastunem nieodwracalnego uszkodzenia narządów, a nawet zagrożenia życia. Książka ta jest kierowana więc przede wszystkim do tych lekarzy, którzy czując na swoich barkach ciężar odpowiedzialności za losy swoich pacjentów, chcą zrozumieć mechanizm pojawiania się objawów choroby w narządzie ruchu i możliwości różnicowania na podstawie całości obrazu klinicznego poszczególnych jednostek chorobowych. W pierwszej części niniejszej książki przedstawiono zatem mechanizm powstawania zmian kojarzonych z chorobami reumatycznymi i wykazano brak specyficznych dla chorób reumatycznych cech tych objawów. W części drugiej zaprezentowano jednostki chorobowe przebiegające z objawami chorób reumatycznych. W przebiegu tych chorób w surowicach pacjentów mogą pojawić się autoprzeciwciała sugerujące rozwój układowej choroby tkanki łącznej. W tych przypadkach określenie, czy wykrywane autoprzeciwciata są tylko markerami zjawiska autoimmunizacji czy markerami choroby autoimmunizacyjnej, może być bardzo trudne. Ta trudność wynika z wieloczynnikowej natury zjawiska autoimmunizacji. W obszarach trzech składowych, jakimi są czynniki genetyczne, czynniki środowiskowe i zaburzenia w układzie immunologicznym, różne układy poszczególnych elementów tworzą różnorodność objawów klinicznych. Przypomina to kalejdoskop, w którym różnokształtne szkiełka w trzech kolorach, zmieniając swój układ, tworzą odmienny obraz. Ale na tym polega piękno medycyny. Jeśli ta książka okaże się pomocna Czytelnikowi w różnicowaniu chorób przebiegających z objawami reumatycznymi z układowymi chorobami reumatycznymi - a miejmy nadzieję, że tak się stanie - to cel osób zaangażowanych w jej wydanie zostanie osiągnięty. prof. Jacek Pazdur