Zespół jelita drażliwego (angielski skrót IBS - Irritable Bowel Syndrom) jest przewlekłym schorzeniem przewodu pokarmowego, o charakterze czynnościowym, charakteryzującym się zaburzeniami pracy jelit, z których stałymi objawami są bóle brzucha oraz towarzyszące im wzdęcia, biegunki lub zaparcia. Dolegliwość ta dotyczy ok. 10-20% osób dorosłych. Mimo iż etiologia zespołu nie została ustalona, jest on zaliczany do schorzeń psychosomatycznych. Stanowi towarzyszący syndrom u chorych z depresjami, stanami lękowymi i nerwicami. Na ten temat nie ma opracowania przedstawiającego punkt widzenia psychiatry, co skłoniło autora do napisania monografii i podzielenia się z czytelnikami, własnymi wieloletnimi doświadczeniami w leczeniu tej choroby. Dyspepsja to ogólne określenie niespecyficznych dolegliwości w nadbrzuszu. Obiektywnie większość badanych skarży się na poczucie pełności w nadbrzuszu, a także na wzdęcia wynikające z nadmiernego połykania powietrza, co powodować może nawet zawroty głowy, nietolerancję w spożywaniu niektórych posiłków, odbijanie się spożytym uprzednio jedzeniem, nudnościami, czy wymiotami po niektórych pokarmach. Rozpoznanie dyspepsji jest dość trudne i możliwe dopiero po wykluczeniu innych chorób. Dolegliwości ze strony przełyku (bóle i trudności w połykaniu) zdecydowanie częściej występują u badanych z powodu zwiększonego napięcia nerwicowego w tej części ich nadbrzusza, niż z innych przyczyn (np. organicznych).