W pracy przedstawiono zasady powstawania matematycznych modeli umożliwiających określanie zależności między wielkością narażenia na kancerogenne substancje chemiczne a prawdopodobieństwem powstania określonego nowotworu. Szczegółowa analiza przypadków narażenia zawodowego na wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne oraz na arsen nieorganiczny ilustruje mechanizmy tworzenia odpowiednich modeli. Zamieszczone szczegółowe opracowanie modelu liniowego dla narażenia na epichlorohydrynę oraz modelu nieliniowego dla narażeń na formaldehyd ułatwią Czytelnikowi samodzielne obliczanie ryzyka kancerogennego dla innych substancji i na podstawie innych modeli dawka-odpowiedź.