Farmacja fizyczna - ćwiczenia laboratoryjne dla studentów farmacji i analityki medycznej

Nowe wydanie przewodnika FARMACJA FIZYCZNA. Ćwiczenia laboratoryjne dla studentów farmacji i analityki medycznej w zamierzeniu ma pomóc studentom II roku farmacji i studentom I roku analityki medycznej w praktycznym przyswojeniu zagadnień z przedmiotu chemia fizyczna, znanego również w środowisku farmaceutów jako farmacja fizyczna. Przedmiot obejmuje zagadnienia dotyczące stosowania zasad fizyki i chemii w farmacji i medycynie. Ćwiczenia laboratoryjne obok zajęć wykładowych i seminaryjnych stanowią integralną część programu studiów farmaceutycznych i analityki medycznej. Program ćwiczeń laboratoryjnych został tak przygotowany, żeby umożliwić studentom zrozumienie niełatwych zagadnień chemii fizycznej. Ćwiczenia laboratoryjne obejmują praktyczne zagadnienia z zakresu własności koloidów, zasad termodynamiki, elektrochemii, kinetyki i farmakokinetyki, równowag fazowych, zjawisk powierzchniowych i mechaniki kwantowej. Opis wykonania każdego ćwiczenia laboratoryjnego poprzedzony jest częścią teoretyczną, w której umieszczono podstawowe wiadomości wymagane od studenta przed przystąpieniem do wykonania części laboratoryjnej. Należy podkreślić, że do pełnego przygotowania teoretycznego wymagana jest wiedza zdobyta podczas wykładów, seminariów i innych form w ramach samokształcenia studentów. Część ćwiczeń laboratoryjnych została zaprojektowana do wykonania za pomocą dostępnych programów komputerowych. Pozostałe ćwiczenia będą wykonywane z użyciem specjalistycznej aparatury analitycznej. W celu czytelnego przedstawienia rezultatów z przeprowadzonych ćwiczeń i ich podsumowania zaproponowano wzór protokołu dla każdego ćwiczenia.
Przygotowanie niniejszego przewodnika jest w części wzorowane na skrypcie Ćwiczenia laboratoryjne z chemii fizycznej dla studentów farmacji i analityki medycznej autorstwa G. Uchmana i T.W. Hermanna. Autorzy prezentowanego obecnie przewodnika, podążając za aktualnymi osiągnięciami w chemii fizycznej, znacznie zmienili część ćwiczeń, zarówno w części teoretycznej, jak i praktycznej. Nowoczesny tensjometr został zastosowany w ćwiczeniu dotyczącym wyznaczania krytycznego stężenia micelarnego. Wprowadzono nowe ćwiczenia dotyczące układów dyspersyjnych, a mianowicie wyznaczania ruchliwości i masy molowej frakcji białka metodą elektroforezy żelowej. W celu dalszego wzmocnienia już od pierwszych lat studiów aspektu farmaceutycznego opracowano nowe ćwiczenia z elektrochemii, kinetyki i zjawisk powierzchniowych - w ćwiczeniach tych analizowane są substancje lecznicze. Uwzględniając przyszłe zajęcia z technologii postaci leku, wprowadzono m.in. ćwiczenie dotyczące związków polimerowych.
Autorzy niniejszego przewodnika mają nadzieję, że wiedza uzyskana podczas wykonywania ćwiczeń z farmacji fizycznej będzie pomocna w zrozumieniu zagadnień ściśle związanych z zawodem farmaceuty, a będących przedmiotem technologii farmaceutycznej, chemii farmaceutycznej, farmakodynamiki i farmakokinetyki oraz biofarmacji.
Prof. dr hab. Franciszek Główka
Kierownik Katedry i Zakładu Farmacji Fizycznej
Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Poznań 2016