Nerki są kluczowym narządem, do którego docierają sygnały z wielu narządów modyfikujących ich czynność wydalniczą, endokrynną (synteza erytropoetyny, aktywnych metabolitów witaminy D, angiotensyny II, endoteliny, bradykininy, prostacykliny i wielu innych), homeostatyczną (regulacja wolemii i ciśnienia tętniczego, homeostaza gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej) oraz metaboliczną (np. biosynteza glukozy). Ponadto nerki są narządem docelowym dla wielu hormonów (aldosteron, wazopresyna, kortyzol i inne) oraz rozkładającym hormony peptydowe) lub wydalającym (np. hormony steroidowe) ważne biologicznie związki. W końcu wyniki badań ostatnich lat jednoznacznie udowodniły znaczącą rolę nerek w regulacji aktywności układu sympatycznego. Z drugiej strony wiadomo,że długotrwały niedobór bezwzględny lub względny insuliny jest przyczyną ciężkich uszkodzeń narządowych. Wśród tych ostatnich należy wymienić, oprócz zmian sercowo- naczyniowych, ocznych, ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego oraz układu wegetatywnego, nefropatię cukrzycową prowadzącą do wypadnięcia wszystkich wyżej wymienionych funkcji nerek. Lawinowo narastająca częstość występowania cukrzycy typu 2 i jej powikłań sprawia, że nefropatia cukrzycowa stała się wyzwaniem dla lekarzy prawie wszystkich specjalności. Te fakty stały się powodem opracowania drugiego wydania Nefrodiabetologii. Podręcznik pojawia się po 8 latach od ukazania się wydania pierwszego. Od tego czasu poznano nowe fakty patofizjologiczne dotyczące cukrzycy, które znalazły swoje przeniesienie do wczesnej diagnostyki i terapii nie tylko zaburzeń metabolicznych, ale również zaburzeń homeostatycznej roli nerek w najszerszym tego słowa znaczeniu. Redaktorzy niniejszego opracowania mają nadzieję, że podręcznik ułatwi wszystkim lekarzom racjonalne postępowanie diagnostyczne i lecznicze u chorych dotkniętych chorobą stulecia.(ze wstępu) Franciszek Kokot
Wstęp. Znaczenie kliniczne nefrodiabetologii 1. Epidemiologia chorób nerek w populacji chorych na cukrzycę 2. Genetyczne uwarunkowania chorób nerek w populacji chorych na cukrzycę 3. Rozpoznanie i etiopatogeneza cukrzycowej choroby nerek 4. Cukrzycowa choroba nerek w okresie przeddializacyjnym 5. Postępowanie nefroprotekcyjne w cukrzycy i cukrzycowej chorobie nerek 6. Dostępy dializacyjne u chorych ze współistniejącą cukrzycą 7. Hemodializoterapia u chorych na cukrzycę 8. Dializa otrzewnowa u chorych na cukrzycę 9. Przeszczepienie trzustki oraz nerki i trzustki u chorego na cukrzycę 10. Nefropatie niecukrzycowe u chorych na cukrzycę 11. Martwica brodawek nerkowych 12. Ostre zaburzenia metaboliczne u chorych na cukrzycę 13. Choroby nerek i ich wpływ na przebieg ciąży oraz postępowanie u kobiet w ciąży chorych na cukrzycę przedciążową 14. Niedokrwistość u chorego na cukrzycową chorobę nerek 15. Cukrzyca u chorych po przeszczepieniu narządów 16. Powikłania ze strony układu moczowego u młodocianych chorych na cukrzycę 17. Narząd wzroku u pacjenta z cukrzycową chorobą nerek 18. Zalecenia dietetyczne dla chorych z nefropatią w przebiegu cukrzycy