W dobie fascynacji techniką warto sobie uzmysłowić, jak ważne w medycynie jest staranne zebranie wywiadu, obserwacja chorego i badanie fizykalne. Dzięki tym narzędziom w opisach starożytnych dotyczących cukrzycy znajdujemy tak wiele ciągle jeszcze aktualnych obserwacji. Wskazuje na to liczący ponad 1800 lat opis obrazu klinicznego cukrzycy podany przez Areteusza z Kapadocji w II w n.e. czy zalecane w leczeniu cukrzycy przed dwoma tysiącami lat zwiększenie aktywności fizycznej zamieszczone w encyklopedii Aulusa Corneliusa Celsiusa. Prezentowana praca pomyślana jest jako stopień pośredni pomiędzy popularnymi, ostatnio bardzo licznymi wydawnictwami o charakterze poradników, przeznaczonymi głównie dla lekarzy pierwszego kontaktu, zawierającymi praktyczne wskazówki doraźnego postępowania, a obszernymi podręcznikami, przeznaczonymi dla lekarzy specjalistów. Niniejsze kompendium winno być pomocne lekarzom specjalizującym się w zakresie medycyny rodzinnej, chorób wewnętrznych, pediatrii, endokrynologii, chirurgii, ginekologii, a także przydatne dla studentów medycyny. Starałam się więc w sposób możliwie przystępny przedstawić teoretyczne podstawy niezbędne dla zrozumienia mechanizmów patogenetycznych prowadzących do zaburzeń, których ostatnim etapem jest klinicznie jawna cukrzyca, a także uzasadniające wybór leczenia poszczególnych postaci cukrzycy na różnych etapach rozwoju choroby, ograniczając do minimum podawanie uproszczonych schematów postępowania. Ewa Otto Buczkowska