Regulacje prawne w kosmetyce

W ostatnim czasie można zaobserwować bardzo duże zainteresowanie kosmetologia, czego wyrazem jest m.in. uruchamianie na Wydziałach Farmaceutycznych odpowiedniego kierunku. Jednym z przedmiotów wykładowych na tym kierunku jest ustawodawstwo związane z kosmetykami. Należy jednak zauważyć, że do niedawna obowiązywały w tym zakresie regulacje prawne, mające swoje umocowanie w Rozporządzeniu Prezydenta Rzeczpospolitej Polski z 1928 roku w części dotyczącej tzw. przedmiotów użytku, wraz ze zmianami wprowadzanymi jeszcze w latach powojennych. Do przedmiotów użytku zaliczano również kosmetyki, a ich oceną i dopuszczaniem do obrotu zajmowały się jednostki organizacyjne podległe resortowi ds. zdrowia. W tym zakresie obowiązywały odpowiednie normy, przede wszystkim Polskie Normy - PN, które obecnie mają charakter norm fakultatywnych. Dopiero w roku 2001 ukazała się dawno oczekiwana Ustawa o kosmetykach, która reguluje wiele spraw związanych m.in. z produkcją, wprowadzaniem do obrotu, znakowaniem i nadzorem. Ustawa ta zawiera w swojej treści delegacje do wydawania odpowiednich rozporządzeń wykonawczych. Polska, która była stowarzyszona z Unią Europejską, a obecnie jest pełnoprawnym członkiem, zobowiązana została do harmonizacji swojego ustawodawstwa z ustawodawstwem Wspólnoty. Należy przy tym podkreślić, że tworzone ustawodawstwo o kosmetykach uwzględnia na bieżąco odpowiednie dyrektywy, publikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Dotyczy to zarówno zmian wprowadzanych do ustawy zasadniczej, jak również wydawanych rozporządzeń.
Biorąc pod uwagę potrzeby związane m.in. z uruchomieniem na Wydziałach Farmaceutycznych kierunku kosmetologia, postanowiłem w niniejszej książeczce omówić aktualny stan ustawodawstwa związanego z kosmetykami. Uwzględniłem przy tym elementy dotyczące rozwoju tegoż ustawodawstwa, a także sprawy normalizacyjne, które przez długi okres były podstawą działalności służb nadzoru. Główny jednak akcent postanowiłem położyć na aktualnie obowiązujące przepisy prawne, a zwłaszcza wynikające z Ustawy o kosmetykach. Oddzielnym problemem, wynikającym jednak z cytowanej Ustawy, jest nadzór nad kosmetykami, sprawowany przez odpowiednie organy resortu zdrowia, co także należało uwzględnić. Konieczność harmonizacji polskiego ustawodawstwa również w dziedzinie kosmetyków z ustawodawstwem Unii Europejskiej, skłoniła mnie do uwzględnienia także niektórych elementów działalności legislacyjnej Wspólnoty.
Wierzę, że przekazane do rąk czytelników niniejsze opracowanie okaże się przydatne nie tylko dla studiujących kosmetologię, ale także dla innych środowisk zainteresowanych tą dziedziną nauki. Będę wdzięczny za przekazanie uwag, które chętnie wykorzystam przy ewentualnym następnym wydaniu.
Prof. dr hab. Henryk Gertig