Bioanalityka, to interdyscyplinarna dziedzina wiedzy, która stanowi szybko rozwijający się obecnie dział chemii analitycznej. Bioanaliza zaczyna odgrywać kluczową rolę w szybko rozwijających się dziedzinach współczesnej bionauki w ramach genomiki, proteomiki, metabolomiki, lipidomiki i innych. Umiejętność doboru odpowiednich metod i narzędzi, w zależności od rodzaju podejmowanego problemu, jest niezwykle ważne i często decyduje o powodzeniu zarówno kolejnych etapów jak i całości badań. Duże zainteresowanie bioanalityką, w tym kształcenie na poziomie przedmiotów podstawowych i specjalnościowych, jak również funkcjonowanie specjalności „Bioanalityka” na wielu uczelniach, potrzeby laboratoriów klinicznych czy medycyny sądowej, czy kontroli jakości produktów spożywczych i żywności, skłoniły redaktorów naukowych do przygotowania niniejszej książki. Przedstawione w niej zagadnienia będą przydatne studentom i pracownikom naukowym, pracownikom laboratoriów badawczych również z pokrewnych dziedzin. Książka ta jest opracowaniem zbiorowym, w którym znakomici specjaliści z różnych ośrodków naukowych i badawczych w Polsce przedstawili – potencjał, aplikacje kliniczne i środowiskowe oraz perspektywy dalszego rozwoju bioanalityki. Pierwszy tom składa się z dwóch części:: Część A. Bioanaliza jako źródło informacji dla diagnostyki, terapii medycznej i dla celów sądowych CZĘŚĆ B. Surowce naturalne jako źródło substancji biologicznie aktywnych „Publikacja została przygotowana przez znakomitych analityków o dużym doświadczeniu, często na podstawie przeprowadzanych własnych badań. Podręcznik uwzględnia praktycznie wszystkie aspekty bioanalityki. Prezentuje zarówno zagadnienia teoretyczne związane z interdyscyplinarnym charakterem bioanalityki (badania medyczne i farmaceutyczne, analizę produktów spożywczych i żywnościowych, analizę surowców naturalnych jako źródła substancji aktywnych biologicznych, badania środowiskowe), jak i przedstawia możliwości i potencjalne aplikacje metodologiczne. Jako chemik analityk jestem przekonany, że podręcznik będzie pomocny zarówno studentom i pracownikom naukowym uniwersytetów i politechnik oraz praktykom pracujących w różnego typu laboratoriach medycznych, farmaceutycznych czy środowiskowych. Zaletą książki jest krytyczne podejście do prezentowanego materiału, omawiane są zarówno zalety jak i ograniczenia poszczególnych metodyk analitycznych. W wielu rozdziałach przedstawione zostały tendencje rozwojowe w danej technice analitycznej, np. miniaturyzację stosowanej aparatury badawczej (lab-on-chip).” Z recenzji prof. Waldemara Wardenckiego
Część I. BIOANALIZA JAKO ŹRÓDŁO INFORMACJI DLA DIAGNOSTYKI, TERAPII MEDYCZNEJ I DLA CELÓW SĄDOWYCH 1. Bioanalityka w transformacji in vitro i in vivo związków biologicznie aktywnych dla potrzeb diagnostyki biomedycznej 2. Badania proteomiczne w diagnostyce chorób neurodegeneracyjnych 3. Bioanalityka medyczna – techniki separacyjne w diagnostyce medycznej chorób neurologicznych i zaburzeń na wybranych przykładach 4. Oznaczanie substancji endogennych w matrycach biologicznych 5. Analityka oligonukleotydów antysensownych 6. Analityczna ocena metabolizmu fosfolipidów w warunkach fizjologii i patologii 7. Lipidomika – strategie analityczne i zastosowania 8. Lipidomika w otyłości olbrzymiej 9. Oznaczanie zasadowych leków psychotropowych w płynach biologicznych i tkankach metodą RP-HPLC 10. Badania substancji psychoaktywnych stosowanych w dopingu:: metody przesiewowe i potwierdzeniowe 11. Techniki separacyjne w analizie materiału biologicznego na zawartość wybranych związków siarki 12. Zastosowanie chromatografii planarnej w analizie farmaceutycznej i klinicznej 13. Lotne związki organiczne wytwarzane w matrycach biologicznych 14. Mleko ludzkie a ksenobiotyki 15. Wybrane metody instrumentalne w datowaniu plam krwawych dla celów sądowych 16. Badania materiału pochodzenia biologicznego metodami spektrometrii wibracyjnej 17. Analiza włosów i jej możliwe zastosowania 18. Bioobrazowanie pierwiastków w tkankach klinicznych techniką LA-ICPMS 19. Oznaczanie w materiale biologicznym produktów przemian metabolicznych wybranych mutagennych i kancerogennych związków organicznych powstających w termicznie przetwarzanej żywności 20. Wybrane rośliny lecznicze jako źródło związków biologicznie aktywnych 21. Analizy metabolomiczne naturalnych surowców leczniczych 22. Flawonoidy chiralne – metody enancjoseparacji i wydzielania mieszanin polifenoli 23. Oznaczanie związków fenolowych pochodzenia roślinnego w próbkach biologicznych Część II. SUROWCE NATURALNE JAKO ŹRÓDŁO SUBSTANCJI BIOLOGICZNIE AKTYWNYCH 24. Chromatografia cienkowarstwowa w analizie substancji roślinnych 25. Mechanizmy obronne roślin i kompromis ewolucyjny:: analityka na styku chemii i biologii 26. Metalonanomateriały w matrycach biologicznych 27. Bioanalityka jako narzędzie wspomagające wytwarzanie żywności funkcjonalnej 28. Skład chemiczny wosków powierzchniowych owadów:: funkcje biologiczne i analityka Piśmiennictwo