Stachury i Domagały PATOLOGIA znaczy słowo o chorobie - tom 1

W obecnym wydaniu Patologii wprowadzono szereg zmian i uzupełnień związanych z postępem w patomorfologii (patologii) i w naukach medycznych w ciągu ostatnich kilku lat. Wykorzystano najnowsze piśmiennictwo naukowe (do 2016 r. włącznie) dotyczące wyżej wymienionych i innych zagadnień. W rozdz. Nowotwory m.in. szczegółowo omówiono komórki macierzyste nowotworów, biologiczne cechy nowotworów złośliwych i niektóre nowe aspekty ich patogenezy. W osobnym paragrafie omówiono zagadnienia patologii predykcyjnej, celowanej terapii i molekularnej klasyfikacji nowotworów. Przedstawione i omówione zostały najnowsze klasyfikacje nowotworów:: klasyfikacje WHO raków płuc (2015), nowotworów serca (2015), chłoniaków (2016), nowotworów tkanek miękkich (2013) oraz klasyfikacja nowotworów i malformacji naczyniowych (ISSVA, 2014). Omówiono nie tylko klasyfikacje mikroskopowe nowotworów, ale również ostatnio sformułowane klasyfikacje molekularne (np. raka jelita grubego czy raka sutka), a także nowe mikroskopowe kryteria diagnostyczne wprowadzone w innych jednostkach chorobowych. W innych rozdziałach m.in. omówiono współczesne poglądy na temat starzenia się komórek i organizmu, a także dodano opis epidemiologii, patomorfologii i objawów klinicznych choroby wirusowej Ebola. Tam, gdzie to potrzebne, dodano informacje na temat markerów immunohistochemicznych i molekularnych istotnych we współczesnej diagnostyce patomorfologicznej (fragmenty tekstu na żółtym tle). W obecnym wydaniu zrezygnowano z rozdziału poświęconego chorobom uwarunkowanym genetycznie, gdyż choroby te oraz zespoły są szczegółowo opisane w specjalistycznych podręcznikach genetyki klinicznej.
Zdrowy organizm dorosłego człowieka przypomina bardzo dobrze funkcjonujące państwo. Ma szczelne, skutecznie pilnowane przed inwazją z zewnątrz granice (skóra, błony śluzowe), centrum dowodzenia (mózg) i nieprzekupną władzę sądowniczą (dobrze uformowane sumienie). Gdy granice zostaną sforsowane przez różnego rodzaju patogeny lub wybuchnie niekontrolowana rewolta harmonijnie dotychczas ze sobą współpracujących subpopulacji komórek, które nie chcą już pełnić wyznaczonej im roli we wspólnocie, lub inne wydarzenia zaburzą funkcjonowanie wspólnoty komórek organizmu, dochodzi do anarchii, a następnie do katastrofy zwanej chorobą. I o przyczynach, objawach (na poziomie morfologicznym, immunohistochemicznym i molekularnym) i klinicznych skutkach choroby traktuje niniejsza monografia. Oddajemy Czytelnikom obecne III wydanie Patologii w nadziei, że pozwoli im zapoznać się ze współczesnym stanem wiedzy dotyczącym patologii (patomorfologii), a studentom medycyny lub nauk pokrewnych dostarczy odpowiedzi na pytania związane z patogenezą, morfologią i kliniką omawianych zmian i jednostek chorobowych.
Nazwy jednostek chorobowych podano w językach polskim i łacińskim. Tam, gdzie to potrzebne - ponieważ nie ma odpowiednika w języku polskim lub nazwa angielska jest często stosowana zarówno w piśmiennictwie medycznym, jak i w codziennej praktyce - również w języku angielskim (poprzedzone skrótem „ang.). W III wydaniu „Patologii” pozostały znajdujące się w poprzednich wydaniach ryciny przedrukowane z przewodnika do nauki histopatologii (W. Domagała, M. Chosia, E. Bedner, Tajemniczy świat chorych komórek człowieka. Przewodnik do nauki histopatologii, Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Medycznej, Szczecin 2000).
Wenancjusz Domagała