Drodzy Czytelnicy! Z satysfakcją przekazuję w Państwa ręce polski przekład nowoczesnej monografii opisującej jeden z powszechnie stosowanych sposobów nadzoru stanu płodu. Podręcznik jest przeznaczony głównie dla młodych położników, lekarzy specjalizujących się w położnictwie i ginekologii oraz lekarzy rodzinnych i studentów medycyny. Myślę, że dobrze będzie służył także zdobywaniu wiedzy przez położne studiujące na wydziałach pielęgniarstwa. Kardiotokografia (KTG) została wprowadzona do praktyki klinicznej w latach siedemdziesiątych ubiegłego stulecia. Nie jest zatem metodą nową, choć ciągle zalicza sieją do ‘‘złotego standardu’‘ w monitorowaniu stanu płodu. Największy udział w rozwoju tego sposobu nadzoru położniczego mieli:: Hon, Caldeyro-Barcia, Kubli, Fischer i Hammacher. Analiza zapisu kardiotokograficzne-go (kardiotokogramu) obejmuje ocenę czynności skurczowej macicy (tokogram) oraz akcji serca płodu (kardiogram), z uwzględnieniem zależności czasowych pomiędzy tymi dwoma elementami. Podręcznik zawiera opis czynników fizjologicznych wpływających na zmienność częstości akcji serca płodu i przedstawia zasady oceny klinicznej uzyskiwanych zapisów KTG. Autorki odniosły się też do toczonej na łamach fachowego piśmiennictwa szerokiej dyskusji dotyczącej wskazań do ciągłego monitorowania stanu płodu za pomocą KTG oraz możliwości okresowego osłuchiwania akcji serca płodu. Na podstawie długoletnich doświadczeń wiadomo bowiem, że zapis kardiotokograficzny cechuje się mierną czułością w ocenie zagrożenia płodu, przy małej swoistości i dużym odsetku wyników fałszywie dodatnich. Powoduje to znaczny wzrost liczby niepotrzebnych interwencji operacyjnych. Wyjściem z tej sytuacji mogą być badania krwi włośniczkowej płodu lub ograniczenie się do okresowego osłuchiwania akcji serca płodu w wybranych grupach rodzących. Kiedy i u kogo można i należy stosować poszczególne metody? Na te pytania znajdziecie Państwo odpowiedź w podręczniku. Trzeba też zdać sobie sprawę, że zapis KTG jest dokumentem, który może stanowić dowód w sprawach sądowych. Problem ten został poruszony w rozdziale dotyczącym odpowiedzialności prawnej. Przedstawiono przykłady typowych pozwów wnoszonych do sądów przez pacjentki i omówiono znaczenie zapisów KTG w ich rozstrzyganiu. W rozdziale 3 podręcznika znalazły się wskazówki dotyczące właściwej organizacji opieki nad rodzącymi, mającej na celu eliminację ryzyka położniczego. Podkreślono rolę współdziałania wszystkich osób uczestniczących w tej opiece. W rozdziale 4 podano przykłady prawidłowych i nieprawidłowych zapisów kardiotokograficznych wraz z ich interpretacją. Obok zapisów KTG pozostawiono miejsce na własne notatki, tak by można było porównać interpretację zapisu dokonaną przez czytelnika z zamieszczoną dalej oceną specjalistów. Monografię kończy rozdział poświęcony zasadom zapewniającym jak najlepsze funkcjonowanie danej jednostki. Tematy poruszane w podręczniku obejmują wiele problemów, z jakimi codziennie można się zetknąć w praktyce położniczej. Na końcu każdego rozdziału znajduje się obszerne piśmiennictwo, które uzupełnia prezentowane informacje.
Część 1. OCENA DOBROSTANU PŁODU Wprowadzenie Okresowe osłuchiwanie Zapis kardiotokograficzny Utrzymywanie poziomu wyszkolenia (kształcenie ustawiczne) Piśmiennictwo
Część 2. INTERPRETACJA ZAPISU KTG Zapis podstawowy Zmiany okresowe Postępowanie w przypadku zaburzeń częstości serca płodu Niedotlenienie płodu Pobieranie krwi płodu do badań Piśmiennictwo
Część 3. ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNOPRAWNA LEKARZA I ELIMINOWANIE RYZYKA Wprowadzenie Informacje podstawowe KTG w aspekcie prawnym Eliminacja ryzyka Wnioski Piśmiennictwo
Część 4. ANALIZA PRZYPADKÓW Zapisy prawidłowe Bradykardia Tachykardia Oscylacje zawężone Deceleracje wczesne Deceleracje późne Deceleracje zmienne Deceleracje przedłużone Przypadki złożone Różne
Część 5. WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE ODPOWIEDNIEJ PRAKTYKI KLINICZNEJ